استفاده از تجزیه های چندمتغیره در مطالعه صفات زراعی و مورفولوژیک جمعیت های اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop)

به منظور بهره گیری از روش های تجزیه و تحلیل چندمتغیره در بررسی تنوع ژنتیکی، تشخیص روابط بین صفات (موریولوژیک، زراعیو فنولوژیکی) و تعیین صفات سهیم در توجیه تنوع عملکرد توده های اسپرس بومی، آزمایشی با 30 جمعینت اسپرس در قالب طرحبلوک کاملاً تصادفی با 3 تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، در شهریور سال 1390-1391انجام گرفت. جمعیت های بررسی شده از نظر صفات زراعی اختلاف معنا داری داشتند. همبستگی عملکرد علوفه با تعداد شاخه در ساقهاصلی، تعداد برگچه و تعداد ساقه مثبت و با شاخص برداشت برگ و درجه روز از کاشت تا سبز شدن منفی و معنا دار بود. همبستگیارتفاع بوته با عملکرد علوفه معنی دار نبود، ولی ارتفاع بوته با تعداد برگچه همبستگی معنا داری داشت. تجزیه به مؤلفه های اصلی، برایکلیه صفات، 6 مؤلفه را مشخص کرد که بیش از 76 درصد از تنوع موجود را توجیه کردند و به ترتیب عامل عملکرد، وزن خشک گیاه،حجم بوته، شاخص برداشت برگ، صفات مورفولوژیکی - فنولوژیکی و سرعت گل دهی، نام گذاری شدند. بر مبنای نتایج رگرسیونگام به گام، صفاتی نظیر تعداد ساقه، ارتفاع بوته و تعداد برگچه بیشترین تنوع عملکرد را توجیه کردند و می توانند به منزل یک شاخص در گزینش قابل توصیه باشند. تجزیه علیت نیز اثر مستقیم این سه صفت بر عملکرد علوفه را به ترتیب 0/716، 0/226 و 0/984- برآورد کرد. نتایج نشان دهنده سودمندی کاربرد روش های آماری چندمتغیره یادشده در بررسی روابط بین متغیرهنای مختلنف کمی درگیاه اسپرس است.

کلیدواژه ها:

اسپرس ، تجزیه به مؤلفه های اصلی ، تجزیه رگرسیون ، تجزی علیت ، همبستگی