بررسی مفهوم اضطرار در حقوق ایران

گاهی فرد با یک حالت اضطرار مواجه می شود که فرد در معرض یک خطر شدیدی قرار می گیرد که او را تهدید می کند لذا ممکن است به حکم اضطرار عمداً مرتکب عمل مجرمانه ای شود به خاطر اینکه خود یا دیگری را از این خطر رهایی دهد. انسان به هنگام اضطرار یک حق برای خود قائل است، که دفاع از خود را در مقابل آن خطر واجب می داند.قاعده اضطرار یکی از قواعد فقهی است که از جنبه های عبادی مدنی و کیفری کاربرد دارد.اضطرار در بیشتر نظامهای حقوقی دنیا از زمره عوامل موجهه جرم علل عینی عدم مسؤولیت کیفری محسوب میشود. از نظر لغوی اضطرار به معنای درماندگی و ناچاری است و از نظر فقهی از موارد اباحه محرمات و تحریم واجبات به شمار میرود؛ مگر در مورد دماء یا خون لاتقیه فی الدماء و به طور معمول با حالت ضرورت به شکل مترادف به کار برده شده است. اضطرار را یک وضعیت درونی و روانی برشمرده و آن را جزو علل رافع مسؤولیت کیفری علل شخصی عدم مسؤولیت کیفری دانسته اند.پژوهش حاضر بررسی و مطالعه جامعی پیرامون اضطرار در فقه اسلامی، حقوق موضوعه ایران می پردازد .د در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به چالشهای قابل طرح پرداخته شده و با جستجو و ملاحظه ادله و مبانی فقهی و حقوقی اضطرار و طرح دیدگاه های متفاوت در این زمینه بررسی گردیده است

کلیدواژه ها:

اضطرار ، ضرورت ، اکراه و اجبار ، مسئولیت مدنی ، مسئولیت کیفری