سیستم آکوآپونیک (Aquaponic system) روش نوین آبزی پروری در پرورش ماهیان آب شیرین

استفاده مطلوب از منابع آبی در حال حاضر در دنیا و خصوصاً کشور ایران از اهمیت ویزه ای برخوردار است و وضعیت اقلیمی کشورمان اقتضا می کند که حداکثر بهره برداری از منابع آبی صورت گیرد. یکی از روش های کاربردی در این خصوص، آکواپونیک به معنی تلفیق آبزی پروری (Aquaculture) با هیدروپونیک (Hydroponics) به مفهوم کشت گیاه بدون استفاده از خاک می باشد. هدف و استراتژی اصلی از ایجاد این سیستم به حداکثر رساندن عملکرد هر یک از اجزاء بیولوژیکی سیستم جهت افزایش بازدهی اقتصادی طرح است. سیستم اکآپونیک شامل یک مخزن پرورش ماهی است که آب از سطوح نزدیک به بستر آن به محیط کشت گیاهان پمپ می شود. آب حاوی مواد دفعی که از مخزن پرورش آبزی به محیط کشت گیاه وارد شده با ریشه گیاه تماس حاصل نموده، آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را به ریشه منتقل نموده و پس از گذر از بستر حاوی ماسه، پرلیت و یا رس حجیم شده (که معمولاً در بستر کشت های هیدروپونیک مورد استفاده قرار می گیرد) علاوه بر تجزیه مواد آلی و مواد سمی توسط باکتریهای موجودی روی سطح ذرات تشکیل دهنده بستر، فیلتر شده، جلبک ها و سایر مواد معلق را در بین دانه های بستر برجای می گذار و بصورت آب تازه مجدداً وارد مخزن پروزش آبزی می گردد. راگودزی و همکاران (2006) بهترین گونه ماهی جهت تولید اقتصادی در سیستم اکوآپونیک را تیلاپیا (Tilapia)، گربه ماهی اروپایی با اسظبله (Silurus Glanis)، ماهی سی باس آسیابی (Lates calcarifer)، قزل آلای رنگین کمان (Onchorhynchus mykiss)، کپور معمولی (common carp)، آمور (Ctenopharyngodon idella)، کوی و گلدفیش را مناسب پرورش در این سیستم عنوان نموده اند. با توجه به عدم حضور تیلاپیا در سطح تولید تجاری در ایران می توان از گونه کپور معمولی و آمور و قزل آلای رنگین کمان استفاده نمود. با استفاده از سیستم اکوآپونیک می توان علاوه بر تولید گوشت ماهی در کنار تولیدات کشاورزی، از منابع آبی محافظت نمود.

کلیدواژه ها:

اکوآپونیک ، هیدورپونیک ، Aquaponic ، آبزی پروری نوین ، کشت توام