تحلیل و پهنه بندی خشکسالی های استان خوزستانبا استفاده از شاخص SPI در محیط GIS

خشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. غالبا بعنوان یک پدیدهخزنده توصیف میشود و برخلاف سیل و بارندگی که زمان شروع و خاتمه آن مشخص است، توصیف زمانی و مکانی خشکسالیمشکل است. خشکسالی پدیدهای است تصادفی- احتمالی و غیرقابل پیشبینی، اما زمانی که اتفاق افتاد برای مدت طولانی پابرجاست. استان خوزستان با توجه به موقعیت جغرافیایی و قرار گیری در عرضهای پایین، دارای اقلیم گرم وخشک است و باحوادث طبیعی مختلف از جمله خشکسالی مواجه است. لذا بررسی ویژگیهای خشکسالی در این استان ضروری است. برای اینمنظور دادههای آماری یک دوره 20ساله (1986-2005)در استان خوزستان مبنای کار قرار گرفت. در این تحقیق شاخصبارش استاندارد ( )SPIدر مقیاسهای زمانی کوتاه مدت ( 3و 6ماهه) و بلند مدت ( 24 ،12و 48ماهه) با در نظر گرفتن مزایاییکه در تحلیل منطقهای و ایجاد ارتباط زمانی بین رخدادهای خشکسالی در نواحی مختلف یک پهنه دارد، انتخاب و با بهکارگیری نرم افزار ،GISروش میانیابی ( IDW )و خصوصیات آماری بارش ماهانه تجزیه و تحلیل شده است. هدف اصلی اینتحقیق ارزیابی وضعیت خشکسالی استان خوزستان در شدتهای مختلف و تعیین مناطق بحرانی استان است که برایایستگاههای مختلف مشخص شد. در طول دوره، شدیدترین خشکسالیها در سال 2000اتفاق افتاده که در مقیاس 3ماههشدت آن بیشتر نمایان است، سپس سالهای 1989و 1990جزء سالهای خشک با وقوع شدیدترین خشکسالیهای استان درمقیاس 24 ،12 ،6و 48ماهه میباشد که بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی رخ داده است و از نظر فراوانی وقوع خشکسالیمتوسط وخفیف در سطح استان بیشتر از فراوانی وقوع خشکسالیهای بسیار شدید وشدید است، اما خشکسالیهای شدید و بسیارشدید، شدت بیشتر و مدت زمان کوتاهتری نسبت به خشکسالیهای متوسط وخفیف دارند

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، استان خوزستان ، پهنه بندی ، GIS ، SPI