سلکسیون در توده های محلی سیر همدان

به منظور دستیابی به کلونهای برتر سیر استان همدان این طرح طی 3 سال به شرح زیر به اجرا در آمد. ابتدا تودههای محلی از مناطق معروف کشت شامل تویسرکان، مریانج، موئین، برفجین، شورین، علی آباد، سولان، حیدره، بهار و توئین جهت بررسی جمع آوری شد. اساس کار به این صورت بود که در سال اول در داخل تودههای گرد آوری شده و کشت شده، جمعیت مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس با سلکسیون منفی شدید و گزینش تک بوتههای برتر به تودههای خالص تر و برتر نسبت به کلونهای مخلوط تودههای محلی دست یافته و در سال دوم این عمل تکرار شد. سلکسیون تک بوته در طول دوره رویش و پس از برداشت براساس صفات وزن یک پیاز سیر، وزن سیرچه ها، تعداد سیرچههای یک پیاز سیر، رنگ و یکنواختی آن، درصد ماده خشک، تعداد لایه های پوششی سیر و سافت نک یا هاردنک بودن سیر، اسید پیرویک، رنگ سیر و قابلیت نگهداری انجام گرفت و در سال سوم کلونهای خالص شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با کلونهای دیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. تجزیه واریانس صفات اندازهگیری شده کلونهای مورد سلکسیون در منطقه ورامین نشان داد که بین صفات اسید پیروویک، تغییرات رنگ و میزان رطوبت سیرچههای پیاز تودهها اختلاف معنیداری بین کلونها در سطح 0/01 وجود داشت و در منطقه همدان، صفات وزن یک پیاز، قطر یک پیاز سیر، تعداد سیرچههای هر پیاز، مقدار اسید پیروویک و تغییرات رنگ سیر در بین کلون ها اختلاف معنی داری وجود داشت. مقایسه عملکرد کلونها نشان دادکه تودههای سیر برفجین با عملکرد 12/6 حیدره با عملکرد 12/4 علی آباد با عملکرد 12/1 تن بر هکتار بیشترین مقدار عملکرد را نیز به خود اختصاص دادند. در بین پیازهای سیر کشت شده کلونهای سیر علیآباد، برفجین، موئین، بهار و حیدره کمترین تغییرات رنگ و بالاترین مقدار پیرووات را به خود اختصاص دادند(توده هایی را که دارای بیشترین مقدار پیرووات و کمترین تغییرات رنگ بودند به عنوان توده مناسبتر معرفی شدند).

کلیدواژه ها:

سیر ، کلون ، عملکرد ، سلکسیون منفی ، کیفیت ، ترکیبهای عطر و طعم دهنده