حاکم در اصول فقه و اصل چهارم قانون اساسی

اصل چهارم قانون اساسی یکی از اصول فرادستوری است که بر همه قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران حاکم است. با توجه به رویکردهای غالب در تفسیر اصول قانون اساسی و کلمات و عبارات اصل چهارم میتوان به این نتیجه مهم دست یافت که واژه «حاکم» در این اصل به معنای «حکومت» مصطلح در اصول فقه باز می گردد، به این معنا که یکی از دو دلیل در موضوع دلیل دیگر یا در محمول آن به نحو توسعه یا تضییق، تصرف کند. با در نظر گرفتن این معنا، همه اصول قانون اساسی و همچنین سایر قوانین و مقررات با توجه به این اصل تفسیر و معنا می شوند. به عبارت دیگر این اصل ناظر بر سایر اصول قانون اساسی و قوانین و مقررات دیگر است و لذا هر جا در دایره شمول اصلی از اصول قانون اساسی یا قانون و مقرره ای ابهام یا تردیدی وجود داشت، لازم نیست به دنبال مخصص یا قیدی برای آن بود، بلکه می توان با مراجعه به اصل چهارم، دایره شمول آن را توسعه یا تضییق داد

کلیدواژه ها:

حکومت لفظیه ، اصل چهارم ، موازین اسلامی ، اصول قانون اساسی ، اصل اطلاق