استفاده از اشعه دهی گاما برای افزایش ارزش غذایی بقایای زراعی مورد استفاده در تغذیه دام

بقایای کشاورزی دسته ای بزرگ از مواد لیگنوسلولزی را شامل می شود که به میزان زیادی از اجزای دیواره سلولی شامل سلولزف همی سلولز و لیگنین تشکی یافته است، سهم این اجزا تا 80% ماده خشک نیز می رسد. استفاده از بقایای کشاورزی بعنوان خوراک دام در کشورهای در حال توسعه امری رایج و متداول است. قابلیت هضم پایین این بقایا موجب کاهش میزان مصرف اینمواد توسط دام می شود و در نتیجه حیوان در تامین احتیاجات غذایی خود دچار مشکل می شود. وجود پیوندهای محکم و نفوذ ناپذیر بین اجزای دیواره سلولی، عامل اصلی پایین بودن ارزش عذایی این بقایا محسوب می شود. فراوریهای گوناگونی به منظور شکستن اجزای دیواره سلولی و پیوندهای بین انها به منظور افزایش قابلیت هضم و در نتیجه افزایش ارزش غذایی انها بکار گرفته میشود. مشکل عمده و اساسی فراوریهای متداول این است که قادر به شکستن لیگنین بعنوان یک عامل اصلی درکاهش ارزش غذایی دیواره سلولی نیستند و بهمین خاطر این فراوریها تنها موجب افزایش نرخ هضم می شود و تاثیر چندانی بر گستره هضم ندارد. اشعه دهی گاما با در هم شکستن لیگنین، دیلمیراسیون کریستالهای سلولز و تجزیه سلولز و همی سلولز به اجزای محلول، موجب افزایش قابلیت و تجزیه پذیری این مواد می شود. با اشعه دهی این بقایا شاهد کاهش معنی داری در دیواره سلولزی ، دیواره سلولی بدون همی سلولز، لیگنین ، سلولزو همی سلولز هستیم، که موجب افزایش همزمان نرخ و گستره هضم خوراک می گردد، این مسئله موجب افزایش قابلیت هضم ماده آلی خوراک و هم چنین افزایش میزان انرژی قابل هضم انها می شود. در مقاله حاضر به بررسی اثرات اشعه دهی گاما بر افزایش ارزش غذایی بقایای کشاورزی مورد استفاده در تغذیه دام خواهیم پرداخت.

کلیدواژه ها:

اشعه دهی گاما ، بقایای زراعی ، قابلیت هضم ، خوراک دام