جنبه های مختلف اثرات بیوچار در اصلاح و بهبود کیفیت خاک

بیوچار یک ترکیب آلی بسیار پایدار می باشد که از سوزاندان بقایای آلی از جمله؛ پسماندهای زراعی، جنگلی و شهری تحت شرایط بدون یا با حداقل اکسیژن در دماهای بالا (معمولاً 300 تا 500 درجه سانتیگراد) در یک محیط بسته تولید می شود. بیوچار دارای جرم مخصوص کم، تخلخل زیاد، ظرفیت تبادل کاتیونی بالا، ظرفیت نگهداری رطوبت قابل ملاحظه و بسیار پایدار است. این خصوصیات همه به نوع مواد اولیه و شرایط فرآوری مانند؛ دمای تولید، نرخ حرارت دادن، فشار، مدت زمان واکنش و اندازه ذرات بستگی دارند. خصوصیات بیوچار بویژه پایداری، آن را از سایر اصلاح کننده های خاک به عنوان مثال، کمپوست و کودهای سبز و حیوانی متمایز می کند. بیوچار به عنوان یک اصلاح کننده در خاک های مناطق مختلف از جمله؛ مناطق گرمسیری و معتدل بکار رفته است و به طور کلی اثرات آن بر کیفیت خاک مثبت ارزیابی شده است. تحقیقات مختلف افزایش ظرفیت نگهداری آب با کاربرد بیوچار در خاک خصوصاً خاک های شنی را به دلیل ماهیت متخلخل بیوچار گزارش کرده اند. بیوچار به واسطه داشتن ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) و PH بالا سبب افزایش زیست فراهمی و نگهداشت و در نتیجه کاهش آبشویی عناصر غذایی بویژه در خاک های مناطق گرمسیری شده است. بیوچار به طور مستقیم و غیرمستقیم می تواند موجودات خاکزی را تحت تأثیر قرار دهد. اسپورهای قارچ می توانند در منافذ بیوچار رشد یافته و سبب افزایش کلونیزاسیون ریشه توسط قارچ گردند. منافذ بسیار ریز بیوچار می تواند یک فشار جزئی اکسیژن را برای باکتری های تثبیت کننده نیتروژن آزادزی فراهم و همچنین آنها را از شکارچیان حفظ نماید و بنابراین سبب افزایش معدنی شدن نیتروژن گردد.

کلیدواژه ها:

بیوجار ، پایداری ، کیفیت خاک و موجودات خاکزی