بررسی تطبیقی دیذگاه ابنسینا و لایبنیتس پیرامون مبذأ نخستین

توجهبه مبدا نخستین موجودات و اقامه براهین متعدد دراثبات وجود آن ازدیرباز درتفکر فلسفی وجود داشته است پژوهش حاضر ازروش مطالعات تطبیقی به مقایسه ی دیدگاه ابن سینا ولایب نیتس پیرامون مبدا نخستین پرداخته است ابتدا برهان صدیقین ابن سینا و برهان مبتنی براصل جهت کافی لایب نیتس دراثبات وجود مبدانخستین ارایه شده و سپس علیت مبدا نخستین درقالب سه پرسش مورد مقایسه قرارگرفته است مبدا نخستین علت فاعلی است یا غایی؟ علت حقیقی است یاجهت کافی ؟ علت موجده است یامبقیه؟ درپایان این نتایج حاصل شده است هردوبرهان مبتنی بربرهان امکان ووجوب است بااین تفاوت که ابن سینا باتوجه به خود وجود و تقسیم آن به واجب و ممکن برهان صدیقین را اقامه می کند اما لایب نیتس حقایق موجود را به دو دسته ضروری و ممکن تقسیم می کند و جهان را به عنوان مجموعه ی ممکنات نیازمند وجود مبدا نخستین میداند ابن سینا مبدا نخستین را علت فاعلی می داند و لایب نیتس اوراهم مبدا علت فاعلی و هم مبدا علت غایی هردوفیلسوف مبدا نخستین را علت حقیقی به معنای موجده دانسته و اورا علت مبقیه نیز میدانند

کلیدواژه ها:

مبدانخستین ، برهان صدیقین ، اصل جهت کافی ، علت حقیقی ، علت مبقیه