برآورد فراسنج های مؤثر در دبی رودخانه با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی در حوضه آبی دهگلان-کردستان

کمبود بارش در یک دوره میتواند سبب کاهش تغذیه شود که به دنبال آن کاهش جریان سطحیو افت آب های زیرزمینی را سبب می شود. با توجه به اهمیت منابع آب در زندگی بشر، ایجاد تنش دردستیابی به منابع پایدار و قابل اطمینان اهمیت زیادی در میزان توسعه و پیشرفت جامعه دارد. اینتنش ها می تواند به دلایل طبیعی و یا استفاده ی نادرست و غیر معقولانه از منابع آبی باشد و همراهیاین دو عامل با هم سبب تشدید این تنش ها می شود. هدف از این پژوهش، بررسی فراسنج های مؤثر درتغییرات دبی ماهانه در حوضه ی آبی دهگلان است. داده های مورد استفاده در این تحقیق شامل بارش،تبخیر (حاصل از اندازه گیری تشت تبخیر)، دما و دبی ایستگاه های واقع در حوضه ی آبی دهگلان استکه از سازمان هواشناسی و شرکت آب منطقه ای استان کردستان اخذ شده است. ابتدا داده های مربوطبه بارش در سطح حوضه با استفاده از شاخص SPI استاندارد شده و سایر داده های اقلیمی و هیدرولوژیکی نیز نرمال سازی شد. سپس با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی و به روش پرسپترونچندلایه، مدل های مختلفی از این داده ها بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی مدل های مختلف نشان می دهد که بیشترین همبستگی و کمترین مربعات خطا در شرایطی به دست می آید که شاخص SPIدر مقیاس شش ماهه، دبی در ماه قبل و دما و تبخیر در ماه حاضر به عنوان ورودی شبکه و دبی ماهحاضر به عنوان خروجی به مدل معرفی شود. مقایسه ی روش شبکه های عصبی مصنوعی و رگرسیونچند متغیره، حاکی از نتایج بهتر در پیش بینی دبی ماهانه با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی است.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، شبکه های عصبی مصنوعی ، آبهای سطحی ، حوضه دهگلان