کانی شناسی، ژئوشیمی و ژنز کانسار آهن- آپاتیت ذاکر( شمال شرق زنجان)

کانسار آهن ذاکر( شمال شرق زنجان) در نوار ولکانو پلوتونیک طارم در زون ساختاری البرز غربی- آذربایجان واقع شده است. واحدهای سنگ شناسی در محدوده کانسار ، سنگ های ولکانیک-ولکانوکلاستیک(گدازه-توف) تشکیلات کرج(با سن ائوسن) و توده های نفوذی گرانیتوئیدی با ترکیب کوارتز مونزودیوریت، کوارتز مونزونیت و کوارتز سینیت(با سن الیگوسن) می باشند که توده های گرانیتوئیدی در داخل واحدهای ولکانیکی نفوذ کرده است. کانه زایی آهن در حد فاصل توده نفوذی و سنگ های ولکانیک و ولکانوکلاستیک تشکیل شده است. کانه اصلی کانسنگ، مگنتیت-آپاتیت همراه با مقادیر کمی کوارتز و کلسیت است. مقدار آهن در کانسنگ 43 درصد، مقدار فسفات 5/56 درصد بوده و سولفور آن 672ppm می باشد. علاوه بر کانی سازی آهن-آپارتیت، تشکیل کانی سولفیدی پیریت همراه با مقادیر کمی کالکوپیریت به صورت رگچه ای و به عنوان فاز تاخیری بعد از تشکیل کانسنگ اصلی در منطقه صورت گرفته است. کانی سازی در 5 شکل بصورت رگچه های استوک ورک مگنتیت، مگنتیت-آپاتیت توده ای، مگنتیت-آپاتیت نواری(باندی)، مگنتیت-آپانتیت رگه ای و رگچه های سولفیدی در محدوده تشکیل شده است. نفوذ توده معدنی در سنگ های ولکانیکی میزبان، موجب متاسوماتیسم تیپ اسکارنی و تشکیل کانی های اکتینولیت، تالک، کلریت، فلوگوپیت، کوارتز، کلسیت و اپیدوت شده است. شواهد مینرالوگرافی، ژئوشیمیایی از منشا ماگمایی کانسار حمایت می کنند. مقادیر عناصر V,Ni,Fe و روابط این عناصر Ti و نسبت های آنها موید منشا ماگمایی کانسار می باشد. همچنین توزیع عناصر REE در آپاتیت های کانسنگ که آنومالی بارزی برای عناصر Ce,La و Nd و آنومالی منفی شاخصی برای عنصر Eu نشان می دهند بیانگر این است که کانسار آهن ذاکر دارای منشا ماگمایی است. این کانسار بدلیل داشتن کانی های مگنتیت، آپاتیت واکتینولیت، متاسوماتیم نوع اسکارتی و کنتاکت مشخص با سنگ های میزبان با کانسارهای ماگمایی نوع کایرونا مطابقت مناسبی نشان می دهد.