تعیین عوامل خطر(آفات ،بیماری ها و شکارچیان) و نقش هریک از آن ها در تلفات کلنی های زنبور عسل در استان آذربایجان شرقی

با توجه به اینکه یکی ازمهم ترین چالش های کشور ما،افزایش روز افزون جمعیت و لزوم تامین غذا برای جمعیت رو به رشد است، اهمیت افزایش تولید و بازده محصولات کشاورزی نمایان است. زنبورعسل علاوه بر تولید مستقیم محصولاتی از قبیل عسل، موم، زهر، بره موم و ژله رویال، بطور غیر مستقیم نقش مهمی در افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی دارد. بدیهی است که این امر مهم بدون سرمایه گذاری در بخش زنبورعسل و به کارگیری فناوری های نوین، تحقق نمی یابد.قدمت فعالیت های زنبورداری در آسیا و ایران به 7000 سال قبل از میلاد باز می گردد. نمونه مورد بررسی شامل اصلاعات مربوط به 192 واحد زنبورداری در طی سال های 1390-1389 است که از شهرستان های تبریز، اهر و شبستر جمع آوری گردیده است. و هدف از این تحقیق شناسایی و تعیین عوامل مرتبط با بیماری ها، آفات و شکارچیان زنبورعسل و تعیین سهم هریک از آنها در بروز تلفات و خسارت کلنی ها، آگاهی از وضعیت مدیریت فنی، عملکرد تولیدی ومیزان خطر پذیری واحد های پرورش زنبورعسل، ارائه راهکارهای بهبود سطح مدیریت و کاهش عوامل خطر در زنبور ستان ها می باشد. اطلاعات جمع آوری شده از پرسشنامه جهت برآورد الگو در مطالعه حاضر مورد استفاده قرار گرفته است. پس از انجام آنالیز های لازم و پردازش داده های جمع آوری شده از زنبور داران و همچنین با استفاده از منابع علمی معتبر و نهایتا نظرات و تجربیات کارشناسی مجری و همکاران طرح نقش تک تک عوامل موثر در رشد کلنی ها را مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از دو روش آمار توصیفیو استنباطی استفاده شد در بخش آمار توصیفی جداول توزیع فراوانی، درصد فراوانی تجمعی ومیانگین محاسبه گردید. در بخش آمار استنباطی به منظور تعیین رابطه هریک از متغیرهای مستقل با متغیر وابسته از تحلیل همبستگی و نیز برای پیش بینی تاثیر متغیرهای مستقل تاثیر گذار بر تغییرات متغیر وابسته از رگرسیون چندگانه استفاده شد. پس از تکمیل پرسشنامه ها در زنبور ستانهای واقع در مناطق هدف و ثبت اطلاعات جمع آوری شده در نرم افزار excel با انجام کد گذاری و ارزش گذاری برای هر پارامتر ارزیابی های لازم صورت گرفت. و برای تجزیه و تحلیل آماری داده های جمع آوری شده، از نرم افزار آماری Spss استفاده شد. نتایج برآورد عوامل موثر بر بروز خسارت در واحدهای زنبورداری دو گروه پرمخاطره و کم مخاطره نشان داد،از آفات، ازآفات کنه واروT،پروانه موم خوار و پرنده زنبورخوار و ازبیماری ها کاهش غیر طبیعی جمعیت و نوزما و از حوادث ناگهانی گردو غبار، شرایط استرس زا و سمپاشی بیشترین تاثیر را بر بروز خسارت در واحدهای زنبورداری دارند.میانگین درصد خسارت کندوها در کل واحد های زنبورداری در این استان 19.60درصد و حداقل و حداکثر خسارت کندوها به ترتیب 1 و 100 درصد می باشد. و بین دو گروه کم مخاطره و پر مخاطره از نظر میانگین درصد خسارت در کندوها 31/39 درصد اختلاف وجود داشته است.

کلیدواژه ها:

عوامل خطر ، آفات ، بیماری ، تلفات کلنی ها ، زنبور عسل