بررسی اهمیت و نقش طبقه بندی گیاهان در ارزیابی ظرفیت مرتع

در ارزیابی هایی که تاکنون برای تعیین ظرفیت مراتع کشور صورت پذیرفته است، عموماً کمیت گیاهان مرتعی مدنظر بوده و به کیفیت علوفه ای آنها توجهی نشده است. بنابراین می توان اذعان نمود که تعیین ظرفیت های برآورد شده با واقعیت همسو نبوده و نیاز به تجدید نظر دارد. در این راستا کاربرد طبقه بندی های متداول گیاهان در ایران (کد گیاهان مرتعی) که برگرفته از منابع خارجی و صرفاً مبتنی بر خوشخوراکی گیاهان است، توجیه پذیر نیست. از آنجا که خوشخوراکی و ارزش غذائی گیاهان، تابع زمان، مکان و نوع گیاهان می باشد، در این تحقیق مقدماتی، تعیین ارزش مرتعی شش گونه Melilotus offictnatis, Medicugo lupulina, Phalaris paradoxa, Poa annua, Avena fotua و Trifolum pretense در مراتع جلگه ای شمال کشور، بر اساس سه فاکتور ارزش غذایی، درصد جوانه زنی و شاخص سطح برگ، به منظور نشان دادن اهمیت این فاکتورها در طبقه بندی گیاهان مدنظر بوده است. مقایسه میانگین داده های حاصلف پس از تجزیه واریانس بویله آزمون توکی نشان داد که در بین گندمیان، گونه Avena fatua و در بین بقولات گونه Medicago tupulina، ضمن برخورداری از بیشترین ارزش مرتعی، در خصوص سه فاکتور مورد مطالعه نیز دارای تفاوت معنی داری با سایر گونه ها می باشند. با توجه به تأثیر شرایط اقلیمی- اکولوژیکی بر خوشخوراکی و ارزش غذایی گیاهان با تأکید بر ضرورت استاندارد نمودن عوامل مورد نظر جهت تعیین ارزش مرتعی گیاهان، تکمیل و ادامه تحقیق حاضر در سایر مناطق اکولوژیک کشور به منظور تهیه کتابچه کد گیاهان مرتعی ایران و همچنین کاربرد آن در امر تعیین ظرفیت واقعی مراتع ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

ظرفیت مرتع ، ارزش مرتعی ، ارزش غذایی ، طبقه بندی