تهیه خودکار نقشه شماره منحنی CN حوضه آبخیز با استفاده از GIS

مقدار و حجم رواناب ها به ویژگی های حوضه و وضعیت هواشناسی منطقه وابسته است و تخمین رواناب ها نیازمند یک شاخص برای نشان دادن این دو عامل می باشد. علاوه بر حجم نزولات جوی که از مهمترین ویژگی هیدرولوژیکی تخمین حجم رواناب ها می باشد، نوع خاک، کاربری اراضی و پوشش گیاهی، وضعیت هیدرولوژیکی محدوده و همچنین رطوبت پیشین خاک عوامل مهمی هستند کهدر تعیین میزان رواناب تاثیر بسیار مهمی دارند . شماره منحنی سطح هر حوضه نشانگر رفتار هیدرولوژیکی آن حوضه و رژیم آبدهی آن در مواقع بارندگی است. از آنجا که بیشترین کاربرد نقشه شماره منحنی، در تبدیل بارش به رواناب است. بنابراین از نقشه شمارهمنحنی بدست آمده جهت بسیاری از مطالعات هیدرولوژیکی حوضه می توان استفاده کرد. ابزارهای اصلی این تحقیق، نقشه توپوگرافی 1005111 و نقشه زمین شناسی 10111111 توسط سازمان زمین شناسی کشور استفاده شد. و با استفاده از نرم افزار ENVI تصویر ماهواره لندست 8 منطقه ی مورد مطالعه برای استخراج نقشه ی پوشش گیاهی و با استفاده از نرم افزار GIS Arc برای تحلیل مکانی و تهیه ی نقشه شماره منحنی با تلفیق نقشه های پوشش گیاهی، کاربری اراضی، گروه هیدرولوژیک خاک و رطوبت پیشین خاک با استفاده از جدول سازمان حفاظت خاک آمریکا SCS استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که وضعیت هیدرولوژیکی اراضی و گروه های هیدرولوژیکی خاک در سطح حوضه مهم ترین پارامتر تعیین کننده در هدر رفت و نفوذ بارندگیبوده و بر روی رواناب و فرسایش حوضه تأثیرگذار است. از نظر گروه های هیدرولوژیکی خاک، بیشتر مساحت منطقه از نوع خاک های لسی می باشد که دارای بافت ریز یا سنگین است و عملا غیرقابل نفوذ بوده و پتانسیل تولید رواناب و سیل خیزی بالایی دارند. و ازنظر کاربری اراضی بیشتر مساحت منطقه، زمین های بایر و کشاورزی دیمی بوده که به جهت شخم زدن در جهت شیب زمین میزاننفوذ پذیری کاهش و موجب افزایش تولید رواناب و فرسایش منطقه شده است که بیشترین مقدار شماره منحنی رواناب در شرایط رطوبتی متوسط در منطقه مورد مطالعه 39 و کمترین مقدار 50 می باشد.

کلیدواژه ها:

شماره منحنی ، خصوصیات هیدرولوژیکی ، حوضه آبخیز ، GIS