بررسی و مقایسه گزینههای سد سنگریزهای با هسته رسی و رویهبتنی (مطالعه موردی سد بازفت )

تعیین ساختگاه مناسب برای احداث سد و انتخاب نوع سد متناسب با وضعیت ساختگاه اولین و مهمترین مرحله در طراحی پروژه های سدسازی به حساب می آید؛ چرا که تعیین موقعیت مناسب ساختگاه و نوع سد علاوه بر جنبه های فنی از نظر اقتصادی نیز بسیار حائز اهمیت است . برای انتخاب گزینه بهینه سد، انواع سد در آن ساختگاه بررسی شده، در نهایت با توجه مسائل فنی، اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی گزینه منتخب و مناسب تعیین می گردد . با توجه به محدودیت های کمتر گزینه های خاکی و سنگریزه ای نسبت به سایر انواع سد، استفاده از این نوع سد رواج زیادی یافته است . سدهای سنگریزه ای با هسته رسی ) )ECRD و سنگریزه ای با رویه بتنی ) )CFRD دو گزینه ممکن برای برخی ساختگاهها است که از نظر شرایط ساختگاهی مورد نیاز مشابه ولی از نظر اجزاء بدنه، روش ساخت، هزینه ها و سایر ویژگیهای دیگر با یکدیگر تفاوت دارند . در این مقاله در بخش اول به بررسی و مقایسه ویژگیهای این دو نوع سد پرداخته شده است . با وجود شرایط یکسان از نظر ساختگاه مورد نیاز، سرعت اجرای زیادتر، خطر کمتر در برابر آبهای نشتی پی و بدنه، زمان کمتر توقف عملیات اجرایی در اثر بارندگی و کوتاه تر شدن طول سازه های جانبی و حجم عملیات خاکی پروژه و در نتیجه کاهش هزینه های اجرایی از مزایای سدهای CFR نسبت به ECR می باشد . در بخش دوم بعنوان یک مطالعه موردی روند مطالعات امکان سنجی و بررسی گزینههای مختلف در پروژه سد بازفت به ارتفاع اولیه حدود 190 متر بر روی رودخانه بازفت از سرشاخه های کارون مورد بررسی قرار گرفته است . مقایسه این دو گزینه در این ساختگاه نشان دهنده برتری گزینه CFRD بر گزینه ECRD در این ساختگاه می باشد .

کلیدواژه ها:

سد بازفت ، گزینه یابی ، سد سنگریزه ای ، هسته رسی ، رویه بتنی