مدیریت منابع آب شور بوسیله کشت رقم جو متحمل به شوری حاصل روش پرتو تابی

تحمل به شوری در گیاهان ازجمله خصوصیاتی است که دارای مکانیزم ژنتیکی وفیزیولوژیکی بسیار پیچیده است.به منظور القاء تحمل تنش در محصول جو با استفاده از روش پرتوتابی طرح تحقیقاتی استفاده از روش پرتوتابی جهت ایجاد موتاسیون ژنتیکی به منظور تولید لاین های جو موتانت مقاوم به سرما در سالهای زراعی 75-1370 با مشارکت محققین بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هسته ای سازمان انرژی اتمی ایران اجرا گردید. دراین تحقیق بذور دو واریته جو و الفجر و زروجو که در آن زمان بیشترین سطح زیر کشت جو را در مناطق سرد و معتدل را به خود اختصاص داده بودند با اشعه گاما پرتوتابی شدند. اشعه گاما با دزهای 0، 10، 15 و 25 کیلو راد با شدت 50 راد در دقیقه پرتوتابی شدند. توده بذور اشعه دیده (M1) در سال اول در کرج و از سال دوم جهت بررسی مقاومت به سرما در ایستگاه هایمناطق سرد کشت شدند. گیاهان موتانت نسل دوم (M2) متحمل به سرما برای ادامه بررسی انتخاب (M3) وبذور انها برداشت شد. در سال سوم ، چهارم و پنجم (M5, M4, M3) بذور بررسی مجدد و ازدیاد شدند. با توجه به این نظریه که بعضی از متخصصین ژنتیک مقاومت گیاهی معتقدند، هر گاه گیاهی به یکی از عوامل نامساعد محیطی (خشکی، شوری، سرما و ...) متحمل باشد احتمال تحمل انها نسبت به عوامل نیز وجود دارد طرحی ارائه گردید تا تحمل به شوری موتانت به شوری موتانت های مورد نظر بررسی گردد. این بررسی ها با هماهنگی بخش تحقیقات غلات موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر و با مسئولیت بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان از سال 1378 بصورت آزمایش های ارزیابی ، مشاهده ای و مقایسه لاین های متحمل به شوری در ایستگاه تحقیقات کشاورزی رودشت اصفهان انجام شد در نهایت دو لاین منتخب در شرایط زارعین بصورت طرح تحقیقی ترویجی بررسی گردید. در شرایط دارای تنش شوری آب و خاک مشخص شد که لاین شماره 73M4-30 نسبت به این استرس متحمل است. لاین مذکور علاوه بر دارا بودن تحمل به شوری بسیار خوب، عملکرد قابل قبولی نیز تولید نمود. این لاین بنام رودشت توسط وزیر محترم جهاد کشاوزی معرفی شد.

کلیدواژه ها:

جو ، عملکرد ، شوری ، پرتوتابی