هندسه نمایش آیینی- مذهبی تعزیه در معماری ایران

تعزیه، اساسا یک آیین مذهبی چند فرهنگی است که در آیین های نمایشی ایرانی صاحب مکان اجرایی بوده است که با ساختاری مرکز گرا محل اجرای نمایش آیینی عاشورایی تعزیه است. چنان که می توان برانط باق این گونه فضایی بر مفاهیم سیاسی، اجتماعی، مذهبی و هنری اشاره کرد. در واقع این فضا بامراودات سیاسی در طی زمان تغییرات کالبدی بسیاری در متن خود دیده است و از دیگر سوی شامل بسیاری از عادات و رفتارهای اجتماعی و محصول درک هنرهای غیر مادی مردم است. هرچند که تعزیه فی نفسه در فضایی با نام تکیه، با ساختاری بر مبنای محله به اجرا در می آمده، اما نمایش بدون در نظر گرفتن دیگر عوامل بستر نمایش هویت نمایشی خود را از دست می دهد، زیرا متن و صحنه در چارچوب هندسه نمایش در حال تعریف و باز تعریف یکدیگرند. این در حالی است که با به کارگیری مناسب شاخصه های هندسی می توان به معیار مناسب تری از لحاظ در هم ریزی متن وصحنه رسید به گونه ای که این عناصر یکدیگر را قاب می گیرند، تا به قالب کلی از هندسه نمایش می رسند. هندسه در مفهوم کلی هندسه و تناس بات را ذهن مخاطب مت بادر می سازد اما هندسه در این نوشتار هندسه کلی نمایش می باشد که در آن هندسه و تناس بات معماری فضا می تواند بخشی از هندسه کلی باشد که مفهوم نمایش را القا می کند. این مقاله از نوع مقاله های کیفی به شمار می رود و با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی به نگارش درآمده. اطلاعات و داده ها را به روش کتابخانه ای و مطالعه های نظری گردآوری و سپس بر اساس روش های کیفی تجزیه و تحلیل شده است. هدف نشان دادن چگونگی کنش متقابل بین عناصر هندسی این نمایش ازجمله هندسه انسانی، هندسه فضایی، هندسه ساختاری و ارائه الگویی بر اساس نیازهای مخاطب امروز در فرایندی تعاملی و دیالکتیک است

کلیدواژه ها:

تکیه ، تعزیه ، هندسه نمایش ، الگوهای معماری