هویت معماری و شهرسازی بومی و اندیشه جهانی شدن در ایران

جهانی شدن، ابعاد، آثار و پیامدهای آن به عنوان یکی از مهمترین حوزه های فعالیت پژوهشگران و دانشوران عصر حاضر در عرصه های مختلف موضوعی و سطوح و مقیاس های مختلف شهر، به کانون بحث محققان بدل شده است. معماری در جهان سوم در جستجوی پیدا نمودن راهی برای ارتباط نیازهای معاصر به الگوهای قدیمی و اغلب فراموش شده بناهای سنتی است که در هارمونی با سبک و شیوه زندگی و ارزش های فرهنگی بوده اند ولی متاسفانه با رویکرد صرف فرمال و توسعه معماری پوسته ای بدون درنظر گرفتن هویت ذاتی فرهنگ (به طور عام) و معماری که زائیده فرهنگ است؛ (به طور خاص) معماری ای شکل می گیرد که فاقد شاخص های هویتی بومی است. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد که جهانی شدن و محله گرایی و منطقه گرایی را با نگاه ماهیت شناسی مورد مطالعه قرار دهد تا بتواند زمینه نفوذ مدرنیسم بالاخص گرایش به جهانی شدن را از یک طرف و از طرفی ظهور رویکردهای منطقه گرایی را در کشورهای خاورمیانه و نیز ایران که در تقابل با مدرنیسم بوجود آمده اند به عنوان نمونه مورد بررسی قرار دهد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز وقوع تحولات گسترده ناشی از ارزش های انقلاب، همچنین نفوذ اندیشه های تکثرگرایی پست مدرن غربی و تولید پارادایم هایی متفاوت با فرهنگ سنتی جامعه، سبب ایجاد دگرگونی های بسیاری در حوزه معماری گردید که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. این پژوهش از نوع بنیادی بوده و با استفاده از روش اسنادی (مطالعه اسناد موجود) و مقایسه ای و نیز تحلیلی سعی در شناخت ماهیت جهانی شدن و منطقه گرایی دارد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در روند جهانی شدن شناخت ابعاد مهمی چون اندیشه، تاریخ، وضعیت فعلی اجتماع و اقتصاد و ... باعث می شود که کمترین آسیب به هویت بومی برسد. همچنین لازم به ذکر است شناخت مفهوم جهانی شدن (به طور عام) و مدرنیسم به طور خاص جهت برون رفت از این بحران هویتی حائز اهمیت است.

کلیدواژه ها:

جهانی شدن ، هویت ، منطقه گرایی ، محله گرایی ، ایران