ارزیابی تاثیر عوامل شیمیایی اکسیداتیو و پاد اکسیداتیو بر روند بیان ژن سوپر اکسید دیسموتاز در رقم زاگرس گندم

واکنش سلول های گیاهی در سطح معمولی به تنش های اکسیدانی با تنظیم فعالیت آنزیم ها و بیان ژن ها صورت می پذیرد. رسیدن به تعادل مطلوب در جهت افزایش مقاومت با تنظیم سطح عوامل رادیکالی اکسیژن همراه است. در این پژوهش میزان تغییرات بیان ژن سوپراکسید دسیموتاز در شرایط اعمال تنش شیمیائی نیترات نقره (عامل اکسیداتیو) و پیش تیمارهای اسید اسکوربیک (عامل عمومی پاداکسیدان) و تیرون (عامل اختصاصی پاک کننده یون سوپراکسید) بررسی گردید. تیمارهای آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در بر روی رقم زاگرس گندم در شرایط گلخانه مقایسه شدند. تیمارها به صورت اسپری بر روی برگ در حداکثر رشد رویش اعمال شدند. در مورد تیمارهای ترکیبی عوامل پاداکسیدان یک ساعت قبل از نیترات نقره اسپری گردیدند. ارزیابی بیان ژن با استخراج RNA از نمونه های برگ و در پی آن انجام RT-PCR صورت گرفت. نتایج نشان داد در کلیه تیمارهای ترکیبی که اسید اسکوربیک به عنوان پیش تیمار اعمال گردید بیان قابل توجهی از ژن سوپراکسید حاصل نگردید. این مسئله با توجه به نقش اسکوربیک دور از انتظار نبود. مقایسه تیمارهای نیترات نقره در غلظت های 0/75 و 1/5 میلی مولار نشان داد غلظت کمتر موجب تحریک بیشتر و در نتیجه بیان بالاتر ژن سوپراکسید شد. با توجه به شدت عمل غلظت بالاتر AgNO3 در بروز تنش اکسیداتیو و در پی آن افزایش درصد مرگ سلولی قابل پیش بینی بود. ترکیب غلظت 0/75 میلی مولار از نیترات نقره به همراه پیش تیمار تیرون بالاترین میزان فعالیت ژن را موجب گردید. ظاهراً این ترکیب شرایط بهینه ای از وضعیت متعادل سطح رایکال های اکسیژن را در جهت حداکثر تحریک و القای ژن سوپراکسید فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

گندم ، تنش شیمیایی ، اکسیداتیو ، ژن سوپراکسید