مطالعه بیان ژن کاتالاز در شرایط تنش اکسیدانی و پاداکسیدانی شیمیایی در رقم زاگرس گندم

گیاهان زراعی در طول دوره رشد تحت تأثیر تنش های مختلف محیطی قرارمی گیرند. نقطه مشترک این تنش ها افزایش میزان عوامل اکسیدانی در سطح سلول می باشد. از اینرو بررسی تغییرات سطح عوامل مزبور و تأثیر آنها در بیان ژنها حائز اهمیت است. در این مطالعه میزان تغییرات بیان ژن کاتالاز تحت تأثیر تیمارهای شیمیائی اکسیدانی و پاد اکسیدانی در گیاه گندم (رقم زاگرس) ارزیابی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل نیترات نقره به عنوان عامل اکسیدان و اسید آسکوربیک و نیتروژن به عنوان عوامل پاداکسیدان بودند. تیمارها به صورت اسپری بر روی برگ در مرحله حداکثر رشد رویش اعمال شد. در مورد تیمارهای ترکیبی عوامل شیمیائی پاداکسیدان به طور جداگانه یک ساعت قبل از نیترات نقره اسپری گردید. ارزیابی بیان ژن با استخراج RNA از نمونه های برگ و استفاده از تکنیک RT- PCR صورت گرفت. نتایج نشان داد بیشترین میزان افزایش بیان ژن کاتالاز در تیمار نیترات نقره در غلظت متوسط 0/75 میلی مولار حاصل شد. د ر حالیکه اسپری غلظت 1/5 میلی مولار نیترات نقره سبب کاهش نسبی بیان ژن گردید. این مسئله با توجه به نقش اکسیداتیو نیترات نقره در غلظت های بالا و بروز مرگ سلولی دور از انتظار نبود. از نتایج جالب توجه کاهش چشمگیر فعالیت ژن کاتالاز در تیمار ترکیبی اسید اسکوربیک+نیترات نقره بود. به نظر می رسد اعمال پیش تیمار اسید اسکوربیک سبب کاهش قابل ملاحظه H2O2 گردیده و در نتیجه مانع تجمع سیگنال القائی در جهت افزایش بیان کاتالاز شده است.

کلیدواژه ها:

گندم ، عوامل اکسیدان ، عوامل پاداکسیدان ، ژن کاتالاز