مروری بر دستورالعملهای معتبر دنیا در زمینه طراحی عملکردی در مقایسه با دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمانهای موجود ایران

به علت خسارتهای سازهای و غیر سازه ای که پس از زلزله 0491 نورث ریچ و 0441 کوبه به ساختمانها وارد شد، مفاهیم لرزهای مورد تجدید نظر قرار گرفت و فلسفه طراحی براساس عملکرد به وجود آمد. در نگرش جدید برای هر سطح خطر لرزهای یک حد مشخص از خسارت در نظر گرفته میشود و این معیار عملکردی به جهت درنظر گرفتن میزان خرابی بر اساس پارامترهای تغییر مکان طبقات با سایر پارامترهای خسارت مرتبط است. با کاربردی شدن طراحی بر مبنای عملکرد، استفاده مستقیم از تحلیلهای غیرخطی جهت ارزیابی واقعیتر از رفتار سازه در برابر سطوح مختلف زلزله مطرح شد. بدلیل اهمیت و ضرورت طراحی براساس عملکرد آیین نامههای معتبر دنیا، استانداردها و دستورالعملهای جداگانهای تهیه نمودهاند. در ایران نیز بدلیل اهمیت لرزهای منطقهای، تمایل به طراحی عملکردی، با تدوین و ارائه نشریه 061 به روشنی قابل درک است. تحقیق حاضر، به بررسی مفاهیم طراحی براساس عملکرد و بررسی ضوابط و مقررات موجود در آیین نامه های معتبر دنیا از جمله دستور العملهای ATC40 و NEHERP و VISION 2000 و SEAOC و مقایسه آن با موارد مندرج در دستورالعمل نشریه 061 ایران میپردازد. در نهایت با مقایسه مبانی استفاده شده در آیین نامههای معتبر دنیا و ایران مشاهده میشود که آیین نامه ایران از دیدگاه مبانی در سطح قابل قبولی قرار دارد و ضرورت الزامی نمودن طراحی عملکردی و آموزش مناسب مهندسان محاسب به روشنی قابل درک است.

کلیدواژه ها:

طراحی عملکردی ، سطوح خسارت ، دستورالعملهای ATC 40 ، NEHERP ، FEMA ، SEAOC ، نشریه 061 ایران