نقش حرکت معنایی در بازارهای سنتی ایران

بازار از مهمترین ساختمان های درون شهری ایران و یکی از تجلیگاه های معماری سنتی است. مهمترین نکته درمعماری سنتی ایران، اصل اصالت فضا بر توده می باشد که در واقع فضا نقش اصلی سازماندهندگی به توده های پیرامون خود را ایفا میکرده است. اصلی که بیش از هر کاربری در بازارها، به دلیل اولویت مفهوم حرکت در فضا، حائز اهمیت و چه بسا دراکثرموارد باعث شفافیت و خوانایی مسیرهای حرکتی میشود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی_تحلیلی و از نوع مطالعات کتابخانه ای میباشد. با توجه به بررسی تجربیات فضایی، درنمونه های تاریخی مورد مطالعه، درک فضا در بازار بواسطه دو تکنیک حرکت و سکون صورت میگرفت. که در دو قالب حرکت فیزیکی و حرکت معنایی در معماری سنتی ایران قابل شناسایی است. مهمترین تاثیر در معماری بازار بواسطه تکنیک هایی مانند؛ ریتم، نور، سلسله مراتب، هندسه، شفافیت، محور و اختلاف سطح شناخته میشود که در قالب حرکت معنایی قابل تعریف است. معماران سنتی به بهترین نحو از این شیوه ها بهره بردهاند ولی متاسفانه در بازارهای معاصر این نکته کمتر مورد توجه قرار گرفته و اصالت بیشتربه توده داده می شودکه باعث کم رنگ شدن سازماندهی فضایی، شفافیت و پویایی مسیرهای حرکتی در بازارها شده است. در این مقاله سعی شده با مطالعه در الگوهای بازارهای سنتی راهکارهایی همچون شفافیت و نور، ایجاد ریتم، تغییر هندسه و ابعاد و تناسبات فضا، ایجاد تنوع فضایی و محور جهت بهبود خوانایی فضا در بازارهای دوره معاصر پیشنهاد شود

کلیدواژه ها:

بازار ، حرکت معنایی ، معماری سنتی ، معماری ایرانی-اسلامی