باز آفرینی بافت های تاریخی شهری با رویکرد استفاده از شاخص های بومی نمونه موردی: متغیر مذهب در محله چهاردرخت بیرجند

بافت تاریخی و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته اولیه و اصلی شهرها را تشکیل می دهد، از یک طرف جزومیراث فرهنگی و تاریخی شهرها محسوب شده و حفظ، بهسازی کالبدی و توانمندسازی عملکردی آنها اجتناب ناپذیر میباشد و از طرف دیگر اغلب این بافت ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی می گردند. محله چهاردرخت یکی از قدیمی ترین محله های تاریخی و باارزش شهر بیرجند می باشد که تاکنون نه تنها توجهی به آن نشده، بلکه اقدامات صورت پذیرفته در این مجموعه آسیب های جدی بر پیکره آن واردنموده و ارزش های نهفته در این محله را تا حدودی به چالش کشیده است. محله چهاردرخت به واسطه قدمت و وجود عناصر باارزش تاریخی و مذهبی و موقعیت مناسب ارتباطی دارای جایگاه منحصر به فردی در ساختار فضایی و کارکردیشهر بیرجند می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش توصیفی-تحلیلی می باشد. در این پژوهش ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای مبانی نظری تحقیق گردآوری شده است و سپس با استفاده از روش های میدانی و تکمیل پرسشنامه و انجام مصاحبه و نقشه های موجود داده های مورد نیاز بدست آمده است. با توجه به موقعیت محله و دسترسیآن، وجود مسجد جامع چهاردرخت، حسینیه امام رضاع، مدرسه علمیه طلاب و سایر فضاهای مذهبی و فرهنگی در بافت، احیای مذهبی بافت از توجیه پذیری بالایی برخوردار می باشد. در این راستا، راهکارهای مناسب برای تزریق کاربری های جدید متناسب با بافت محله چهاردرخت ارائه شده است تا زندگی و حیات کم رنگ شده را به این محله تاریخی باز گرداند

کلیدواژه ها:

بافت های تاریخی شهری ، شاخص های بومی ، مذهب ، محله چهاردرخت ، بیرجند