بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر منحنی تداوم جریان، مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان

عوامل متعددی در شکل منحنی تداوم جریان، میزان شاخص های مرتبط و روند تغییرات آن نقش دارند که از جمله آنها میتوان بهکاربری اراضی و پوشش گیاهی اشاره نمود که متأثر از دخالت مستقیم و غیرمستقیم انسان است. در این پژوهش، تغییرات کااربریاراضی در حوزه آبخیز طالقان با استفاده از تفسیر عکسهای هوائی، تصاویر ماهوارهای و کاربری اراضی در سه مقطع زمانی سالهای 1349، 1366 و 1381 مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با استفاده از داده های جریان روزانه رودخانه، منحنی تداوم جریان ترسیم و شاخصهای تداوم جریان، تعیین شد. سپس، اولین و آخرین نقطه عطف منحنی با استفاده از برنامه نویسی در محیط MATLAB، محاسبه و روند تغییرات آن با روند تغییرات کاربری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده روند افزایشی تغییر کاربری اراضی از دیم و آبی به مرتعی است. همچنین، سطح اراضی دیم و آبی به ترتیب کاهشی حدود 73/32 و 60/87 درصد از خود نشان دادند، در صورتی که برای اراضی مرتعی، افزایش 20/6 درصد نسبت به وسعت کاربریهای مشابه در سال مبنا (1349) به دست آمد. تأثیر تغییر کاربری در میزان تغییر شکل منحنی تداوم جریان، نشانگر روند منفی شاخص با درصد تغییرات وسعت اراضی دیم بوده است. این شاخص با درصد تغییرات اراضی آبی نیز همبستگی منفی را نشان داده است.روند مثبت شاخص مذکور با در صد تغییرات اراضی مرتعی نشانگر نقش مثبت اراضی مرتعی در افزایش شاخص های تداوم جریان و تغییر شکل منحنی تداوم جریان دارد.

کلیدواژه ها:

کاربری اراضی ، تصاویر ماهوارهای ، منحنی تداوم جریان ، نقطه عطف منحنی