ارزیابی همدیدی- ماهواره ای پدیده گردوغبار جنوب غرب و جنوب ایران

ایران در منطقه ای قرارگرفته که به شدت تحت تأثیر توفان های گردوغبار است. بسامد و شدت این توفان ها در سال های اخیرافزایش یافته است. ازآنجایی که مدل های عددی هواشناسی به تنهایی کامل نبوده، ضرورت استفاده از روش های بارز سازی گردوغباربر اساس داده های سنجش ازدور را نمایان می گردد. در این تحقیق بزرگ ترین رویداد گردوغبار دهه اخیر کشور (3 تیر 1391 تا 6تیر 1391) با استفاده از الگوریتم پردازش تصویر (MODIS) (الگوریتم دیپ بلو) بارز سازی و بررسی شد. به منظور تبیین عللوقوع توفان گردوغبار رخ داده در جنوب غرب و جنوب کشور و منابع اصلی گردوغبار این توفان، ساختار گردش منطقه ای جوموردبررسی قرار گرفت. تعیین منابع اصلی گردوغبار برای هر یک از توفان های گردوغباری نیز با بهره گیری از مدل لاگرانژینیHYSPLIT و با استفاده از روش ردیابی پسگرد به انجام رسید. همچنین برای ارزیابی و مقایسه نتایج از خروجی های مدلDREAM 8b نیز بهره برده شد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که در زمان وقوع توفان گردوغبار جریانات زیرین جو در یکحرکت شرق سو از جانب عراق به سمت غرب ایران می وزند. بررسی نقشه های همدید نشان داد که مؤلفه مقیاس منطقه ای گردشجو در ترازهای زیرین نقش اصلی را در وقوع توفان های گردوغباری جنوب غرب و جنوب ایران بر عهده دارند. خروجی های مدلHYSPLIT نشان می دهد که به طورکلی منابع اصلی غبار برای توفان گردوغبار این چهار روز از مرکز، شمال تا شمال غرب عراقو شرق سوریه به ایران منتقل شده اند. گردوغبارهای منتقل شده به ایران در این چهار روز عموماً در ترازهای پایینی جو وارد کشورشده اند که ناشی از شیب فشار بسیار زیاد زبانه ی کم فشار و پرفشار است. نتایج مدل DREAM 8b نیز نشان داد که مقدار غلظتبر واحد سطح در منطقه افزایش یافته است. الگوریتم دیپ بلو نیز به خوبی توانسته است با اندازه گیری عمق اپتیکی، پیکسل هایآلوده به گردوغبار را شناسایی کند.

کلیدواژه ها:

پایش ، سنجش ازدور ، گردوغبار ، الگوریتم دیپ بلو ، تحلیل همدیدی ، مدل HYSPLIT ، مدل DREAM 8b ، ایران