تعیین جهات بهینه توسعه شهر با استفاده از GIS و مدل سلسله مراتبی AHP (مطالعه موردی : شهر شیراز)

الگوی رشد شهر از اصولی ترین مسائل مرتبط با مباحث توسعه پایدار با هدف بهینه سازی رشد شهر است. در اینارتباط شهر شیراز در دهه های اخیر رشد زیادی را تجربه کرده که بررسی و ارزیابی الگوی گسترش آن، برای نیل بهتوسعه پایدار و تدوین سیاست های مناسب، ضروری است. تراکمی از جمعیت در اطراف شیراز وجود دارد که درصورت بی توجهی در اسکان و استقرار جمعیت در مکان های مناسب مشکلاتی در آینده برای منطقه شهری شیرازبوجود خواهد آمد. از این رو، هدف از تحقیق حاضر، تعیین اراضی مناسب برای توسعه آتی شهر شیراز و تاکید برقابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی در ارائه الگوی بهینه توسعه کالبدی – فیزیکی این شهر بوده است. روشتحقیق در پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی است و به منظور شناسایی اراضی مناسب برای توسعه کالبدیشهر، با جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، شامل: لایه های شیب، شبکه ارتباطی، گورستان، رودخانه، مسیل ، نقاطروستایی اطراف شهر ، تاسیسات و تجهیزات و صنایع بزرگ و پس از طی مراحل مختلف شامل ورود متغیرها ومعیارها، تهیه لایه های اطلاعاتی جدید، طبقه بندی و ارزش گذاری متغیر ها و لایه های اطلاعاتی در نظر گرفتهشده ، با استفاده از نرم افزار GIS و تلفیق آن با مدل سلسله مراتبی (AHP) ، اراضی مناسب برای توسعه آتی شهرمشخص گردید . با توجه به مکان یابی صورت گرفته ، یافته های تحقیق نشان می دهد که بهترین جهت برایتوسعه آتی شهر شیراز، جهات شمال شرقی و جنوب شرقی و مرکز منطقه شهری شیراز می باشد دلیل ان هم بهتربودن موقعیت این اراضی برای گسترش آینده شهر نسبت به سایر بخش ها بر اساس مهیار های در نظر گرفته شدهمی باشد. و جهات دیگر، با داشتن محدودیت های طبیعی و مصنوعی، فاقد کارآیی لازم برای توسعه آتی هستند.

کلیدواژه ها:

، GIS ، ، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ، گسترش فیزیکی ، شهر شیراز