احیاء بافتهای تاریخی با تأکید بر عوامل راهبردی اکوتوریسم؛ نمونه موردی: مجموعه تاریخی مفخم بجنورد

چگونگی مداخله در بافت های تاریخی همواره با نظریات و ایده های متفاوتی مواجه بوده است. در این راستا موردپژوهیدر شهری با قابلیت های گردشگری، می تواند الگویی جدید از نحوه ی برخورد با بافتهای تاریخی ارائه دهد. بافت فرسوده یشهر بجنورد محل قرارگیری دو بنای تاریخی عمارت مفخم و آیینه خانه ی مفخم می باشد. این بناها در گذشته مجموعه ایمفصل شامل: محل سکونت ایلخانی بجنورد، حکومت منطقه و پذیرایی از بزرگان ایرانی و غیر ایرانی بوده است . احیاءمجموعه ی مذکور به عنوان بافت تاریخی، از رهگذر عوامل راهبردی اکوتوریسم رویکردی نوین می باشد که با توسعه یگردشگری شهر بجنورد نیز همراه است. از اینرو در پژوهش حاضر به روش توصیفی–تحلیلی و با هدف احیای مجموعه یتاریخی-فرهنگی مفخم در جهت جذب گردشگر ابتدا اطلاعات مورد نیاز به روشهای کتابخانهای، اسنادی و مطالعاتمیدانی از قبیل مصاحبه و توزیع پرسشنامه جمع آوری شد، سپس با پیگیری فرآیند برنامه ریزی راهبردی، ضمن شناختتحلیلی وضع موجود مجموعهی مفخم و به تبع آن پی جویی توانمندی ها و کارکردهای گردشگری آن، به منظور توسعه اینکارکردها، اقدام به ارائه راهبردهای کاربردی جهت احیا مجموعه تاریخی مفخم شده است. بر این اساس فهرستی از نقاطقوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها شناسایی شد که برای وزن دهی به تک تک عوامل تأثیرگذار از روش Delphi استفادهشده است. نتایج نشان دهندهی آن است که راهبردهای قابل قبول در برنامه ریزی گردشگری شهر بجنورد، در اولویت اولراهبردهای محافظه کارانه است و راهبردهای تهاجمی در اولویت دوم برنامه ریزی قرار می گیرد . بدین منظور نخستراهبردهای اولیه WO و سپس راهبردهای SO در ماتریس SWOT در اولویت انتخاب قرار گرفتند. در راهبردهای محافظهکارانه ی WO ، راهبردهای تامین تسهیلات و امکانات اقامتی با بهره گیری از بودجه تخصیصی و معرفی و شناساندنمجموعه ی مفخم به عموم مردم ایران و کشورهای همسایه با بهره گیری از سمینارها، بروشورها، مستندها و سریال هایتلویزیونی به ترتیب با امتیازهای 7.319 و 7.193 بهترین راهبردها جهت احیا مجموعه تاریخی مفخم مشخص شدند.

کلیدواژه ها:

مجموعه ی تاریخی ، توسعه ی گردشگری ، عمارت و آیینه خانه مفخم ، احیا بافت تاریخی ، عوامل راهبردی