تاثیر تخریب مراتع بر برخی از عوامل موثر بر فرسایشپذیری خاک

فرسایش خاک یکی از مهمترین عوامل موثر در از بین رفتن بسیاری از مراتع کشور است. فرسایش طبیعی با تاثیر بر ویژگی‏های فیزیکی و شیمیایی خاک به طور مستقیم و غیرمستقیم منجر به حساسیت فرسایش‏پذیری خاک‏‏ها شده که تخریب مراتع این فرآیند را تشدید می‏کند و ویژگی‏های فیزیکی و شیمیایی خاک و به طورکلی کیفیت مراتع را تحت تاثیر خود قرار می‏دهد. بنابراین توجه به تاثیر این تغییرات بر ویژگی‏های خاک که موجب افزایش فرسایش‏پذیری خاک‏ها شده و به دنبال آن هر گونه اقدامات حفاظتی خاک از اهمیت ویژه‏ای برخوردار می‏باشد. لذا در این پژوهش به بررسی تاثیر تخریب اراضی مرتعی بر برخی از عوامل موثر بر فرسایش‏پذیری خاک در بخشی از مراتع زاگرس مرکزی در استان چهارمحال و بختیاری که دارای مراتع تخریب شده و تخریب نشده بود، پرداخته شد. به این ترتیب هر یک از ویژگی‏های خاک که به نحوی در فرسایش‏پذیری آن و در نهایت در فرسایش خاک موثرند پس از انجام نمونه‏برداری از افق A در هر کاربری (15 نمونه مرتع و 23 نمونه مرتع تخریب شده) در آزمایشگاه اندازه‏گیری گردید. نتایج نشان داد که تغییر کاربری اراضی به طور معنی‏داری در سطح احتمال 05/0 موجب افزایش جرم ویژه ظاهری خاک (0006/0p<) و شن خیلی ریز (01/0p<) و کاهش ماده آلی (0001/0p<) و نتیجتا افزایش فرسایش‏پذیری خاک در مرتع تخریب شده گردید. تمامی تغییرات ذکر شده بر اثر تخریب مراتع، میزان فرسایش را در این منطقه تشدید می‏کند.

کلیدواژه ها:

تخریب مراتع ، تغییر کاربری اراضی ، زاگرس مرکزی ، فرسایش‏پذیری خاک