تاثیر کم آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب گندم رقم روشن در منطقه فردوس

در مناطق خشک و نیمه خشک آب مهمترین عامل محدود کننده برای توسعه کشاورزی می باشد در حال حاضر بخش کشاورزی 90 درصد حجم منابع آب استحصال شده را به خود اختصاص می دهد. شرایط خشکسالی یک دهه اخیر و افزایش تقاضا برای مصرف آب به دلیل نیاز به تولیدات مواد غذایی بیشتر بر لزوم برنامه ریزی در زمینه مسائل آب کشاورزی بیش از پیش تاکید می نماید هدف از این مطالعه تاثیر کم آبیاری بر بهره وری ، عملکرد و کارایی مصرف آب گندم رقم روشن جهت معرفی الگوی کم آبیاری گندم در برنامه ریزی مدیریت آبیاری منطقه فردوس می باشد شهرستان فردوس واقع در شمال غربی استان خزاسان جنوبی از قطب های مهم کشاورزی استان می باشد . مساحت شهرستان 5283 کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا 1275 متر است جمعیت شهرستان 45000 نفر و نوع اقلیم منطقه ، گرم و خشک با پوشش گیاهی استپی تنک می باشد پژوهش حاضر در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی شامل 8 تیمار و سه تکرار در کرت هایی به ابعاد 2/5´2/5 متر روی محصول گندم رقم روشن در مزرعه پزوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فردوس به اجرا درامده است تیمارهای آزمایشی عبارتند از T1 آبیاری کرتی با اعمال 15 درصد کم آبیاری ، T2آبیاری کرتی با اعمال 30 درصد کم آبیاری ، T3 آبیاری کرتی با اعمال 45 درصد کم آبیاری ، T4 آبیاری کرتی با اعمال 60 درصد کم آبیاری، T5 آبیاری کرتی با اعمال 75 درصد کم آبیاری ، T6 آبیاری کرتی با اعمال 90 درصد کم آبیاری ، T7 آبیاری کامل (تیمار شاهد) ، T8 آبیاری کرتی با 20 درصد بیشتر از نیاز آبیاری کامل می باشد تیمارهای کم آبیاری تاثیر معنی داری در سطح 1 درصد بر صفات اندازه گیری شده داشت. بیشترین عملکرد دانه و کاه مربوط به تیمار آبیاری با 1/2 نیاز آبیاری گندم T8 و کمترین آن متعلق به تیمار 15 درصد نیاز آبیاری T1 بوده است اثر تیمارهای کم آبیاری بر کارایی مصرف آب آبیاری معنی دار بوده است بالاترین کارایی مصرف آب با 0/69 کیلوگرم در متر مکعب در تیمار آبیاری با 75 درصد نیاز آبی گندم T5 نسبت به تیمار آبیاری T8 بدست امد که بیانگر بهره وری بالای آب آبیاری در استراتژی کم آبیاری است با توجه به نتایج حاصله الگوی کم آبیاری با 25 درصد کم آبیاری T5 جهت برنامه ریزی مدیریت آب منطقه در محصول گندم پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

فردوس ، عملکرد ، کارایی مصرف آب ، کم آبیاری ، گندم