بررسی نقش نورپردازی در فضاهای شهری بر میزان حضور زنان در فضاهای شهری شبانه (نمونه موردی: خیابان های پورابتهاج و هاشمی- منطقه 1 شهرداری شهر تهران)

بی تردید نورپردازی و وجود نور در فضای شهری یکی از اصلی ترین عناصر تعریف کننده هویت و سیمای شبانه شهر است، که نه تنها کاربردی تزئینی دارد بلکه روش در جهت تأمین امنیت و آرامش استفاده کنندگان از فضا می باشد. امنیت مقوله ای اساسی در هرنظام اجتماعی است که کشورها اولویت اول خود را به برقراری آن درجامعه اختصاص می دهند. یک فضای شهری مناسب تا حد زیادی تأمین کننده امنیت زنان و فضای نامناسب از بین برنده آن و زمینه ساز انواع آسیب ها و معضلات اجتماعی است. استفاده کنندگان از این فضاها و به طور اخص زنان همواره در این فضاها ترس از وقوع جرم خواهند داشت که این امر در ادامه عدم حضور زنان در فضاهای باز عمومی، محلات مسکونی و ...را به دنبال داشته و مسبب آثار زیان باری مانند کاهش سرزندگی فضاهای عمومی و اختلال در کیفیت راحی شهری می گردد و موجبات کاهش نظارت اجتماعی و نهایتاً ناامنی هر چه بیشتر این فضاهای شهری را در پی خواهد داشت. نورپردازی به عنوان عاملی بازدارنده جرم و جنایات و تصادفات در افزایش حضور شهروندان به ویژه زنان دارای نقش بسزایی است. برای نشان دادن تأثیر نورپردازی بر حضور زنان در فضای شهری، به بررسی تأثیر نور بر انسان از جهات مختلف فیزیکی و روحی می پردازیم. به طور کلی مؤلفه هایی که برای سنجش امنیت کالبدی فضای شهری به کار می روند به دو دسته اندازه و فرم فضا و اسایش محیطی و بصری تقسیم می شوند که شاخص مورد مطالعه در این مقاله یعنی نور روشنایی زیر مجموعه آسایش بصری و محیطی می باشد. یکی از مهمترین عواملی که در افزایش حس امنیت زنان مؤثر است، استفاده از نور و روشنایی می باشد. نور مناسب به مردم کمک می کند که ببینند و دیده شوند. در این پژوهش خیابان های پورابتهاج و هاشمی واقع در منطقه 1 شهرداری شهر تهران به عنوان نمونه موردی انتخاب شده و سعی بر آن است که ضمن انجام مطالعه و بررسی نظری تجارب مرتبط، در محدوده مورد نظر به بررسی تدثیر مؤلفه ی نور در افزایش احساس امنیت زنان و در نتیجه آن افزایش حضور زنان در فضای شهری پرداخته می شود. فرضیه ی اصلی عبارت است از این که به نظر می رسد بین میزان روشنایی موجود در فضای شهری و احساس امنیت درک شده ی زنان و در نتیجه حضور زنان در فضای شهری (در خیابان های پورابتهاج و هاشمی) رابه مستقیمی وجوددارد. تجزیه و تحلیل مذکور نشان می دهد هرچه میزان نور و روشنایی در پهنه مورد مطالعه بیشتر بوده میزان احساس امنیت زنان ودر نتیجه حضور زنان بیشتر خواهد بود. با نورپردازی صحیح اصولی می تواند علاوه بر زیبا سازی شهر و کاهش آلودگی نوری: گامی مؤثر در جهت تأمین امنیت فضاهای شهری و در نتیجه سرزندگی و آرامش فضاهای آن و افزایش حضور زنان برداشت.

کلیدواژه ها:

نورپردازی ، زنان ، فضاهای شهریف حضور ، خیابان های هاشمی و پورابتهاج ، تهران