زیتون تلخ (.Melia azederach L) گونه ای با توانمندی بالا برای فضای سبز سواحل جنوب کشور ایران

یکی از اهداف اصلی از کاشت درختان در فضاهای شهری شامل افزایش رفع خستگی و تنوع و زیباسازی محیط زیستاست. فضای سبز شهری که بخشی از فضای باز شهر به حساب می آید، عرصه طبیعی یا اغلب مصنوعی زیرپوشش آن است، نقش مهمی در ایجاد شهر های سبز، شادی آفرین خاطره انگیز دارد. انتخاب گیاه عاملی بسیار مهم و اساسیدرطراحی منظر مواطق خشک است زیرا رفع یا افزایش بسیارى از مشکلات محیطی بستگی به آن دارد. در انتخاب گیاهانمناسب براى مواطق خشک، اکثر متخصصین بر این اعتقادند که تاکید اولیه بایستس بر انتخاب گونه هاى بومی محلی، پساز آن سایر گیاهان مواطق خشک در پایان برگونه هاى غیر بومی باشد. بطور معمول بدلیل تشابه اسمی نیم یا چرخش (.Azadirachta indica A. Juss) با درخت یاس بنفش ایرانی یا زیتون تلخ (.Melia azederach L که پیشتر با نام علمی Melia azadirachta مشهور بوده)، در متون مختلف اختلاطی بین این گونه ها صورت گرفته است. هر دو درخت از جمله درختان مشهور در تولید عصاره های ضد آفات کنترل آنها می باشد. طی سالهای 1384 تا 1392 همگام با مأموریت های تحقیقاتی به مناطق حفاظت شده کشور، از مناطق مختلف شمال کشور (اکثر مناطق استانهای گیلان، مازندران و گرگان) و جنوب کشور (به ویژه ناحیه خلیج فارس) بازدید به عمل آمد. بکارگیری گیاهان دارویی در فضای سبز تنوع گونه ها و اکوتیپ ها (از نظر رنگ، فرم، اندازه و سازگاری) را دوچندان می کند و ضریب اطمینان موفقیت طرح و انعطاف طراحی بیشتر می کند. هر چند که درخت زیتون تلخ اخیراً در توسعه فضای سبز مناطق شهری ایران زیاد مورد استفاده قرار گرفته است، اما متاسفانه در منطقه جنوب کشور حضور موفقیت آمیز گونه های غیربومی همانند کونوکارپوس، عرصه رقابت این گونه را در منظر مسئولین فضای سبز شهری محدود کرده است در حالیکه درخت یاس بنفش ایرانی یا زیتون تلخ نیز سریع الرشد بوده و دارای سایه انداز مناسبی می باشد که همین امر، آنرا مناسب برای مناطق کویری و خشک نموده و باعث ایجاد ریز اقلیم در سایه سار این درخت می گردد.

کلیدواژه ها:

درختان دارویی ، بومی ، خلیج فارس ، نیمه گرمسیری