بررسی میزان استفاده از نیروی کار در زراعت گیاهان دارویی

با توجه به اهمیت گیاهان دارویی و گسترش سطح زیر کشت این گیاهان در دنیا به علت افزایش تقاضا کشت گیاهان دارویی با ارزش اقتصادی و برآورد هزینه های کشت این گیاهان با اهداف اقتصادی و تولید بالا از برنامه های کشورهایی می باشد که بر روی کشت گیاهان دارویی سرمایه گذاری کرده اند. از آنجاییکه کشت این گیاهان در داخل کشور رو به افزایش می باشد تعیین هزینه های زراعت این گیاهان ضروری می باشد از جمله مهمترین بعد اقتصادی گیاهان دارویی مسئله اشتغال زایی آن است که با در نظر گرفتن افزایش سریع جمعیت و وضعیت نامناسب اشتغال در کشور ، تعیین میزان اشتغال زایی آن در اقتصاد روستایی و شهری از جایگاه ویژه ای برخوردار است به طوری که عملا می توان با بهره گیری از نیروی کار فراوان و ایجاد انسجام در مراکز تصمیم ساز و تصمیم گیر و دخالت موثر دولت در فعالیت های این بخش تولید را افزایش و با بحران بیکاری آینده نیز مقابله کرد. در ان راستا در مطالعه جاری به بررسی و تعیین میزان استفاده از نیروی کار در مرحله تولید تعدادی از گیاهان دارویی در شهرستان اصفهان به عنوان یکی از مناطق کشور با تنوع فراوان در کشت گیاهان دارویی و مقایسه آن با سایر محصولات زراعی پرداخته شده است. روش تحقیق در نظر گرفته شده برای جمع آوری داده های این مطالعه روش پیمایشی است. به این ترتیب داده ها و اطلاعات لازم جهت تعیین میزان استفاده از نیروی کار در زراعت گیاهان دارویی از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده و تکمیل پرسشنامه های حسابداری مزرعه در مزارع گیاهان دارویی شهرستان اصفهان اخذ گردید. گیاهان دارویی مورد بررسی در این تحقیق شامل رزماری، بابونه، آویشن، نعناع فلفلی، رازیانه، و مخلصه می باشد به منظور برآورد میزان استفاده از نیروی کار در مرحله تولید گیاهان دارویی در هر یک از فعالیت های مربوط به مرحله تولید محصولات شامل شخم، تسطیح، نهر کنی، فاروئر، کود پاشی، سم پاشی، وجین، تکثیر، آبیاری ، برداشت، خشک کردن، و بسته بندی کل ساعات نیروی کار کارگر و راننده در هر یک ار فعالیت های مذکور محاسبه و سپس مجموع آن به عنوان کل ساعات نیروی کار به کار گرفته شده در مرحله تولید در نظر گرفته شد. لازم به ذکر است این فعالیت ها به طور مستقیم در تولید محصول دخالت داشته و آثار القایی به بخش های دیگر ندارد در نهایت با توجه به میزان عرفی کار نیروی کار که معمولا 8 ساعت می باشد کل روز- نفر نیروی کار به تفکیک کارگر و راننده برای هر یک از گیاهان دارویی مورد بررسی محاسبه گردید بر اساس نتایج بدست آمده به طور متوسط 71/23 نفر – روز نیروی کار در هر هکتار تولید گیاهان دارویی درگیر کار می باشند که از این میزان 1/08 نفر- روز شامل نیروی کار راننده و 69/15 نفر- روز نیروی کار کارگر ماهر می باشد نتایج دیگر نشان می دهد در بین فعالیت های مختلف مرحله تولید گیاهان دارویی بیشترین نیروی کار کارگر در فعالیت برداشت به کار گرفته شده اند به طوریکه ملاحظه می شود از مجموع 69/15 نفر- روز نیروی کار کارگر ، 16/33 نفر – روز (23/61%) در این فعالیت به کار گرفته شده است این میزان در فعالیت های آبیاری و وجین به ترتیب 16/20 و 15/56 نفر – روز بوده است.

کلیدواژه ها:

گیاهان دارویی ، نیروی کار ، اصفهان