تکثیر گیاه دارویی آلوئه ورا با روش کشت درون شیشه ای

گیاه آلوئه ورا (Aloe vera) گیاهی پایا از خانواده Liliacae با خواص حیرت انگیز می باشد این گیاه بومی آفریقا است و امروزه در زمینه های صنعت و بهداشت زیاد مورد توجه قرار گرفته است خواص فوق العاده این گیاه به شیرابه برگ های آن مربوط می شود تکثیر این گیاه به طور ینتی به وسیله کاشت پاجوش انجام می گیرد از بذور آلوده ورا به علت نر عقیم بودن این گیاه استفاده نمی شود زیرا دگر گشنی مانع یکنواختی گیاه می شود برای مصارف صنعتی احتیاج به گیاهانی است که از نظر ژنتیکی یکتواخت باشند امروزه برای تکثیر گیاه آلوئه ورا از روش ریز ازدیادی استفاده می شود زیرا جدا کردن پاجوش ها و کاشت انها در گلدان های جداگانه برای تکثیر مسیر طولانی و پرهزینه ای است. آلوئه ورا بالغ در هر سال 3 تا 4 پاجوش بیشتر تولید نمی کند. هدف از انجام ریز ازدیادی در تکثیر این گیاه به این علت است که با این روش در مدت زمان کوتاهتر و هزینه کمتر می توان تعداد نمونه های گیاهی مورد نظر را تهیه کرد و گیاهانی که از این روش بدست می آیند از نظر ژنتیکی یکنواخت هستند در ریزازدیادی گیاه آلوئه ورا از محیط کشت MS استفاده می شود در این آزمایش ابتدا برگ ها و ریشه ها را از پاجوش ها جدا کرده و در مرحله ضد عفونی به ترتیب از الکل اتانول 70 درصد به مدت 30 ثانیه، محلول 0/1 درصد کلرید جیوه به مدت 1 تا 2 دقیقه و در نهایت محلول 15 درصد هیپوکلریت سدیم به مدت 5 دقیقه استفاده شد. سپس نمونه ها به اندازه 4 تا 5 میلی متر برش زده شد. در مرحله تولید شاخساره 7 تیمار هورمونی در 6 تکرار و برای شاهد محیط کشت MS بدون هورمون به کار رفت. در این مرحله نمونه ها 3 بار و هر بار به فاصله یک ماه بازکشت شدند. در پایان این مرحله تعداد شاخساره های تولید شده در هر تیمار اندازه گیری شدند سپس شاخه هایی که در حدود 2 سانتی متر بودند به محیط کشت ریشه دهی انتقال یافتند در مرحله ریشه دهی از 3 تیمار هورمونی استفاده شد . بعد از گذشت 60 روز تعداد ریشه های تولید شده در هر تیمار اندازه گیری شدند و اندازه های یادداشت شده در مرحله تولید شاخساره و ریشه دهی در طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. برای انجام این کار از نرم افزار EXELL استفاده شد بهترین نتیجه در مرحله شاخه دهی از محیط کشت حاوی ترکیب هورمونی BA(2mg/l)+Kin(0/5mg/l)+NAA(0/2 mg/l با میانگین 1/36±10/66 بدست امد و در مرحله ریشه دهی بیشترین تعداد ریشه از محیط کشت حاوی ترکیب هورمونی NAA(0/2mg/l) با میانگین 1/16±4/8 ریشه حاصل شد.

کلیدواژه ها:

گیاه آلوئه ورا ، پاجوش ، محیط MS ، ریزازدیادی ، تیمار هورمونی ، طرح کاملا تصادفی