بررسی و مقایسه اکوتیپ های مختلف گیاه دارویی چاهی کوهی از نظر میزان اسانس در استان لرستان

استفاده از گیاهان دارویی سابقه ای پنج هزار ساله دارد. طب گیاهی یکی از قدیمی ترین راه ها برای حفظ سلامت انسان بوده است. تقریبا تمام ملل و فرهنگ ها مکتوباتی را در مورد ارتباط خود با طب استخراج عصاره از گیاه به عنوان دارو ارائه نموده اند. چای کوهی stachys lavndulifolia از خانواده نعناعیان یکی از بزرگترین خانواده های گیاهی است که پراکنش جهانی دارد. قسمت مورد استفاده سر شاخه های گلدار گیاه در رفع سرما خوردگی به صورت دم کرده به مصرف میرسد مقوی معده و از جوشانده آن برای رفع درد معده و ناراحتی های دستگاه گوارش مورد استفاده قرار میگیرد همچنین میزان مواد موثره این گیاهان تحت شرایط مختلف اقلیمی متفاوت است. استان لرستان با قرار گرفتن در زاگرس میانی دارای پوشش گیاهی متنوع و بی نظیر بوده و خواستگاه گیاهان دارویی بسیاری ست که یکی از گونه های ارزشمند آن چای کوهی می باشد. به منظور شناسایی رویشگاه های طبیعی این گیاه در استان ضمن آشنایی با شرایط اکولوژیکی آن ، جهت مقایسه میزان اسانس در مرحله گلدهی در رویشگاه های طبیعی طرحی تحقیقاتی جهت بهره برداری و استخراج اسانس به مدت سه سال در این زمینه انجام گرفت. بدین منظور 3 منطقه رویشگاهی جهت مطالعه خصوصیات این گیاه در استان (خرم آباد، بروجرد، نورآباد) شناسایی شد. در مرحله بعد از هر منطقه 8 نمونه به صورت تصادفی انتخاب و پس از برداشت اندام هوایی گیاه جهت عصاره گیری از هر نمونه 100 گرم ماده خشک تهیه و در آزمایشگاه با استفاده از دستگاه کلونجر در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تیمار و 4 تکرار اجرا گردید. بعد از تجزیه و تحلیل داده های آماری و مقایسه میانگین با آزمون دانکن در محیط نرم افزار spss اکوتیپ شهرستان بروجرد از نظر میزان اسانس از سایر اکوتیپ ها برتر بود.

کلیدواژه ها:

چای کوهی ، اسانس ، لرستان ، اکوتیپ