بررسی اثر اسانس آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) بر جلوگیری از رشد قارچ آسپرژیلوس فلاووس

رشد قارچ های جنس Aspergillus در محصول پسته باعث تولید سموم مهلکی در محصول می گردد که به نام آفلاتئوکسین ها مشهور هستند خطرناک ترین این سم ها توسط A. Flavus و A.parasiticus در محصول ایجاد می شود تولید این سموم در محصول پسته ایران باعث کاهش کیفیت شدید محصول می شود و محصول آلوده به این مایکوتوکسین ارزش صادراتی خود را از دست می دهد روش هایی متعددی برای کاهش تولید آفلاتوکسین در پسته پیشنهاد شده است که تقریبا در تمام موارد کاهش تولید این سموم با کاستن از رشد و تکثیر قارچ های تولید کننده سم مرتبط است استفاده از مواد موثره گیاهان دارویی یکی از روش های بهداشتی و کارآمدی است که امروزه برای توقف رشد قارچ ها از آن استفاده می شود مطالعات گوناگون نشان داده است که اسانس گیاه دارویی آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) اثر چشمگیری در در کنترل و مهار رشد قارچ های مختلف دارد. به همین منظور و برای درک عملکرد اسانس اویشن شیرازی روی رشد این قارچ ها، تاثیر غلظت های مختلف اسانس (100، 500 و 1000 میلی گرم در لیتر) روی رشد قارچ A. flavus در محیط درون شیشه ای مورد ارزیابی های دقیق قرار گرفت بدین منظور محیط کشت های مختلف با غلظت های ذکر شده از اسانس تهیه شد. از طرفی قارچ از روی پسته آلوده جمع اوری شده و پس از تکثیر در محیط کشت مناسب دیسک های کوچکی از این محیط کشت آلوده به محیط کشت آلوده به محیط کشت جدید (دارای اسانس) منتقل گردید. میزان مهار کنندگی رشد قارچ در محیط های مختلف با قطر کلونی رشد کرده از دیسک اولیه ارزیابی شد. مشاهدات نشان داد در غلظت های بالای اسانس آویشن (1000 میلی گرم در لیتر) رشد قارچ به طور کامل مهار گردید و هیچ نوع توده ای در محیط کشت تشکیل نشد در غلظت متوسط (500 میلی گرم در لیتر) مهار شدیدی در رشد قارچ دیده شد ولی رشد به طور کامل مهار نگردید در غلظت کم اسانس (100 میلی گرم در لیتر ) رشد قارچ وجود داشت گرچه میزان این رشد به طور معنی داری با تیمار شاهد متفاوت بود بنابراین با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد اسانس آویشن شیرازی دارای اثر بازدارندگی قابل توجهی روی رشد قارچ A. flavus باشد.

کلیدواژه ها:

پسته ، آفلاتوکسین ، Aspergillus flavus ، آویشن شیرازی