در جستجوی سبک شناسی مجموعه ی حاجی خان در شهر وراوی از توابع شهرستان مهر (استان فارس)

حمام ها یکی از مهم ترین بناهای عمومی و عام المنفعه می باشند که قبل از اسلام به صورت خصوصی وجود داشته و با شروع اسلام جنبه ی عمومی یافته اند. حمام های عمومی با فرم و استقرار فضائی خاص از قرون اولیه ی اسلامی وارد ایران شدند و تا قبل از دوره ی پهلوی تحولات زیادی را شاهد بودند تا این که با شروع حکومت رضا شاه پهلوی با رواج حمام های خصوصی منازل و تصویب قوانین خاص بهداشتی، حمام های عمومی از رونق افتادند. به طور کلی حمام های عمومی در طی دوره های مختلف دچار تغییراتی در فرم فضاهای خود شدند؛ اما ماهیت و استقرار فضائی آن ها بر یک ساختار یکنواخت استوار بوده و بدون تغییر باقی مانده است؛ یک سری از گونه های ساده و در عین حال زیبا از این دست را می توان در جنوب کشور مشاهده کرد. حمام های حاجی خان و علی خان در مقایسه با حمام های لار و بندرعباس، نفوذ یک ویژگی معماری از یک منطقه به منطقه ای دیگر با توجه به اقلیم و فرهنگ آ نجا، تحت تأثیر حکومت ها و نفوذ حاکمان محلی مناطق را نشان می دهد. مجموعه های علی خان و حاجی خان در شهرستان های لامرد و مهر استان فارس قرار گرفته اند که دارای مسجد جامع، حمام و آب انبار بوده و بخشی از مجموعه های تاریخی زیبا و ناشناخته ی کشور محسوب می شوند. از جمله ویژگی های حمام حاجی خان، بهره گیری از یک پلان مستطیل شکل و چیدمان فضائی براساس هندسه ی 8 ضلعی است که نمونه ی این گونه پلان را می توان در سه حمام دیگر خانی بستک ، گله داری های بندرعباس و پیر غریب لار مشاهده کرد. با توجه به بررسی های انجام شده در هندسه ی پلان و فضاها، تزئینات، نحوه ی ساخت، تعداد فضاها و طرز قرارگیری آن ها می توان نتیجه گرفت که این چهار حمام دارای سبک مشابهی می باشند و براساس مقایسه های تطبیقی انجام شده با حمام های مشابه دوره ی صفویه به نظر می رسد تحت شرایط حاکم بر منطقه، متأثر از حمام های این دوره هستند

کلیدواژه ها:

حمام علی خان ، حمام حاجی خان ، مجموعه ی وراوی ، سبک شناسی