اولین همایش ملی علوم تربیتی و روانشناسی نقدروش شناسی انتقادی

از آنجا که یکی از مراحل و ضروریات نوآوری در هر رشته ای و به تبع درحوزه مطالعات علوم انسانی - اسلامی ، بررسی، فهم و آسیب شناسی روش های موجود مربوط به آن رشته می باشد امروزه موضوع روش و روش شناسی ابعاد بسیار گسترده ای پیدا کرده است. دانشمندان در ابعاد مختلف به ویژه در علو انسانی و شاخه ها و فروع آن در مورد روش بسیار سخن گفته اند. سه مکتب مشهور روش شناسی وجود دارند؛ الف)روش شناسی اثباتگرایی؛ ب) روش شناسی تفسیری؛ ج)روش شناسی انتقادی. واقعیت اجتماعی از لایه های چندگانه برخوردار است که محقق انتقادی بیود ضمن آگاهی بر این لایه ها بتواند با مهارت شخصی و برخورداری از تفکر انتقادی به لایه های عمی که ساختارها و مکانیز های غیرقابل مشاهده در آنها پنهان شده اند دست یابد. شرط ورود به لایه های عمی و دستیابی به این مکانیز ها برخورداری محق از مهارت پرسیدن سؤالات عمی اتکا به تئوری مناسب انتقادی برای رویتواقعیت برخورداری ازموقعیت ارزشی روشن و واضح است. روش شناسی انتقادی با عقاید کارل مارکس (1883-1818) ، زیگموند فروید (1939-1856) ارتباط نزدیک دارد .این روش نگاه متفاوتی از اثباتگرایی و تفسیرگرایی به جهان اجتماعی دارد. روش شناسی انتقادی به دنبال جلب مزایا و نکات مثبت دو روش شناسی اثباتی و تفسیری آنهاست اما این باور وجوددارد که این روش نیز خالی از اشکال نیست. نقش کمال دهندگی تفکر انتقادی که نتیجه ی تفکر خلاق درحوزه ی مطالعات علوم انسانی اسلامی است برکسی پوشیده نیست وبی جهت نیست که گفته اند : انتقاد تازیانه ی تکامل است .

کلیدواژه ها:

روش ، روش شناسی ، روش شناسی اثباتگرایی ، روش شناسی تفسیری ، روش شناسی انتقادی