روند خشکسالی و تاثیر سیگنالهای هواشناسی ENSO بر آن در استان اصفهان در دوره زمانی 2009-1970

واقع شدن استان اصفهان در مرکز ایران و در دامنه های شرقی سلسله جبال زاگرس موجب شده تا همانند سایر مناطق مرکزی کشور به دلیل فرونشست هوا در این مناطق از بارندگیهای کم، دما و تبخیر زیاد برخوردار بوده و مقادیر بارندگی آن نیز همواره دچار نوسانات شدید باشد. یکی از راههای تعدیل خشکسالی، ارزیابی و پایش آن بر اساس شاخصهایی است که بتوان میزان شدت و تداوم آن را در یک منطقه تعیین نمود . در مقاله حاضر تحلیل بارش و خشکسالی در استان اصفهان با استفادهاز شاخص بارش استاندارد و تحلیل روند آماری با استفاده از آزمون ناپارامتریک من-کندال انجام گرفت. جهت برآورد میزان و نحوه تأثیر پدیده ENSO بر نوسانات بارندگی استان اصفهان، رابطه همبستگی میان بارش و شاخص SOI به طور سالانه در طول دوره آماری هر ایستگاه محاسبه شده است. نتایج بررسیها نشان میدهد اکثر نقاط استان اصفهان در سال 2000 با خشکسالی شدیدی روبرو بوده و در سال 2008 چنین شرایطی بار دیگر در استان اتفاق افتاده، به طوری که ایستگاه شهرضاشدیدترین خشکسالی را در سال 2008 تجربه کرد، چنین خشکسالی از سال 1970 تا 2008 بیسابقه بوده است. تغییرات روند در بیشتر ایستگاهها تقریباً از سال 2000 به بعد میباشد و در واقع میتوان گفت سال 2000 سرآغازی بر تغییر اقلیم در استان اصفهان است. بارندگی ایستگاههای فریدونشهر، فریدن، خوانسار، گلپایگان و میمه واکنش معنیداری نسبت به پدیده ENSO نشان میدهند، بعبارت دیگر میانگین ضرایب همبستگی بارندگی با شاخص SOI به طور سالانه منفی میباشد، یعنی با افزایش مقادیر SOI مقادیر بارندگی در سطح استان اصفهان در سالهای مختلف کاهش مییابد.

کلیدواژه ها:

اصفهان ، خشکسالی ، روند ، سیگنالهای هواشناسی ، شاخص بارش استاندارد ، من-کندال