کنترل تلفیقی شپشک سفید عشقه Aspidiotus hederae Vallot در فضای سبز شهر تهران

شپشک سپردار سفید عشقه(پاپیتال) با نام سپردار سفیدخرزهره Aspidiotus nerii Bouché در سال 1316 توسط افشار از ایران گزارش شد. این سپردار بیش از 300 گونه گیاه میزبان دارد که عمدتا به خرزهره و عشقه خسارت وارد میکند. شپشک برگها و شاخه های جوان را آلوده میکند. طی سالهای اخیر شیوع آفت در فضای سبز شهر تهران مشاهده شده است. در برخی مناطق خسارت آفت بین 50 تا 100 درصد روی گیاهان عشقه برآورد شد. سپر ماده تقریبا گرد، کمی برجسته و به قطر 1/8 تا 2/2 میلیمتر است. سپر نر بیضی، به رنگ سفید و کوچک میباشد. حشره ماده زرد لیمویی و گلابی شکل است. تولید مثل آن به صورت بکرزایی انجام میشود. هرحشره ماده به طور متوسط 90 تخم در زیر سپر قرار میدهد. تخمها پس از مدتی تفریخ شده و پورهای سن اول از زیر سپر خارج میشوند. یک نسل آفت در حدود 35 روز زمان لازم دارد. برای کنترل آفاتی که حالت طغیانی دارند باید از مجموعه شیوه های کنترلی استفاده کرد. لذا کنترل تلفیقی آفت از موثرترین روشهاست. با بررسی مناطق آلوده شهر تهران، آلودگیها به صورت لکهای بودند، لذا اعمال روشهای کنترل مکانیکی و زراعی با جمع آوری برگها و ساقه های آلوده و سوزاندن آنها میتواند در کاهش جمعیت آفت موثر واقع شود. در کنترل طبیعی آفت عوامل زنده متعددی نقش دارند. از کلنی شپشک مذکور دشمنان طبیعی متعددی متعلق به خانواده های Encyrtidae, Aphelinidae, Coccinellidae, Cybocephalidae جمع آوری شدند. کفشدوزک نقابداردولکه ای Chilocorus bipustulatus و گونه های خانواده Cybocephalidae در مراحل مختلف در کلنی شپشک فعال بودند. زنبورهای متعددی نیز بهعنوان پارازیتویید این شپشک گزارش شدهاند که در داخل سپر تخمریزی میکنند. لارو پارازیتوئید از محتویات سپر تغذیه میکند و در زیر سپر به شفیره تبدیل میشود و در کنترل آفت تاثیر بسزایی دارد. در مناطق آلوده تهران شپشکهای پارازیته که به رنگ سیاه تغییر رنگ داده بودند به دفعات از کلنی آفت جمع آوری شدند. در تعدادی از کشورها، برخی از دشمنان طبیعی، پرورش و علیه شپشکهای سپردار استفاده میشوند. در کنترل شیمیایی آفت، زمان کاربرد سموم خیلی اهمیت دارد. پوره های سن اول و حشرات بالغ نر فعالیت خارج از سپر دارند و سموم شیمیایی روی آنها به خوبی موثر میباشند. بنابراین سموم تماسی و نفوذی روی پوره های سن اول و سموم سیستمیک روی ماده های بالغ و پوره های سنین بالاتر موثر هستند. کاربرد سموم شیمیایی باید براساس زمان دقیقخروج پوره ها از زیر سپر و با رعایت ملاحظات زیست محیطی برای جلوگیری از صدمه به محیط زیست و دشمنان طبیعی آفات صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

کنترل تلفیقی ، عشقه ، شپشک سپردار سفید ، Aspidiotus hederae