تجزیه ژنتیکی برخی صفات مورفولوژی در گندم نان در شرایط تنش رطوبتی

به منظور مطالعه توارثپذیری و نحوه عمل ژنها برای برخی صفات کمی مهم در گندم نان، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بر روی دو لاین خالص(کویر×روشن) و نسلهای f1,f2و101خانواده f3 حاصل از تلاقی آنها در شرایط تنش خشکی صورت گرفت و صفات ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله اصلی و طول ریشک اندازه گیری شد. این پژوهش در سال زراعی1391-92 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران اجرا گردید. تجزیه واریانس صفات مورد بررسی نشاندهنده وجود تفاوت معنیدار بین نسلها از نظر اکثر صفات در شرایط تنش رطوبتی بود. بنابراین تجزیه میانگین نسلها برای تمامی صفات بر اساس آزمونمقیاس مشترک که همزمان تمام نسل ها را مورد آزمون قرار میدهد، انجام شد. برای صفت طول سنبله مدل سه پارامتری بهترین برازش رانشان داد. در ارتباط با صفات طول پدانکل و طول ریشک مدل ساده افزایشی- غالبیت قادر به توجیه تمامی تغییرات ژنتیکی نبود، و به ترتیب مدلهایm-d-i و m-d-1 مناسبترین مدل ها برای توجیه تغییرات ژنتیکی طول پدانکل و طول ریشک میباشند. میزان وراثت پذیری خصوصی برای کنترل صفات ارتفاع بوته، طول پدانکل و طول ریشک به ترتیب 81/74 درصد و80/15و90/81 درصدبراوردشدبنابراین در کنترل این صفات اثرات افزایشی نقش عمده ای نشان داد. علاوه بر این واریانس غالبیت قسمت اعظم واریانس ژنتیکی صفت طول سنبله اصلی را به خود اختصاص داد

کلیدواژه ها:

اثر افزایشی ، اثر غالبیت ، تجزیه میانگین نسلها ، گندم نان ، وراثت پذیری