تجزیه اجزای واریانس ژنتیکی تحمل به تنش گرما در گندم

با بروز پدیده گرمایش جهانی و همینطور رانده شدن کشاورزی به مناطق نامساعدتر در اثر افزایش جمعیت، تنش گرما به یکی از مهم ترین عوامل کاهش عملکرد محصولات کشاورزی مانند گندم تبدیل شده است. تولید گندم را می توان از طریق ایجاد ارقامی که ظرفیتعملکرد بالاتری تحت شرایط تنش ها از جمله گرما دارند افزایش داد. به منظور ارزیابی وراثت پذیری صفات تحت تنش گرما و بررسی ساختار ژنتیکی و روابط بین صفات، 75 خانوادهF3 حاصل از تلاقی وبیل 1 (والد مقاوم) و شیرودی (والد حساس) به همراه دو والد ونسلF2در سال زراعی90-91 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در گلدان کشت و ارزیابی شدند. برای اعمال تنش گرما، نیمی از گلدان ها در زمان گرده افشانی به مدت 14 روز در گلخانه با دمای 40 درجه سانتی گراد منتقل شدند. صفات روزتارسیدن، تعدادسنبله بارور، زیست توده، عملکرد و شاخص برداشت مورد اندازه گیری قرار گرفتند. تفاوت میان نسل ها و میان خانواده های نسل F3برای صفات عملکرد، زیست توده و تعداد سنبله بارور معنی دار شدند. از تجزیه ژنتیکی واریانس درون و بین خانواده هایF3,والدین برای محاسبه وراثت پذیری صفات استفاده شد. بیشترین وراثت پذیری عمومی در شرایط نرمال مربوط به زیست توده0/92,در شرایط تنش تعداد سنبله بارور0/99بود، و کمترین وراثت پذیری عمومی در شرایط طبیعی و تنش مربوط به شاخص برداشت به ترتیب با مقادیر0/55,0/34بود.

کلیدواژه ها:

تجزیه ژنتیکی ، تنش گرما ، عملکرد و اجزاء عملکرد ، گندم ، وراثت پذیری