راهبردهای مدیریتی و عوامل موثر در کنترل ضایعات گندم و نان ایران

هر ساله بخش قابل ملاحظه ای از گندم تولیدی کشور در مراحل مختلف به صورت ضایعات از چرخه مصرف خارج می شود.بنابراین اولین قدم جهت برنامه ریزی برای کاهش ضایعات گندم، برآورد مقدار ضایعات آن در مراحل مختلف تولید تامصرف و شناسایی عوامل موثر بر آن میباشد. تکیه بر افزایش عملکرد به عنوان کلیدی ترین راه حل افزایش تولید گندم،توسعه تحقیقات در زمینههای کاهش ضایعات و ساماندهی بذر را به عنوان راهکاری مناسب طلب مینماید. در کشور ایرانضایعات گندم و نان یکی از مشکلات مهم اجتماعی و اقتصادی محسوب میشود و از مهمترین عوامل افزایش ضایعاتگندم و نان در کشور میتوان به آفات انباری سیلوها، استفاده از کمباینهای فرسوده، نگرش گندمکاران، نانوایان و مصرفکنندگان نسبت به عوامل موثر بر ضایعات اشاره کرد. یکی از عوامل کاهش ضایعات، نوسازی کمباین ها می باشد و آفاتانباری نیز یکی دیگر از عواملی است که در سیلوهای گندم ایجاد خسارت میکند و یکی از عوامل مهم کاهش کیفیتگندم میباشند. همچنین گندم کاران نگرش مثبتی نسبت به عوامل فرهنگی و اجتماعی دخیل در ضایعات گندم دارند، امابین سن، سابقه کار و تحصیلات گندم کاران و میزان ضایعات گندم آنها رابطهای مشاهده نشده است. نتایج بدست آمدهنشان میدهد که میان ضایعات نان خانوار با درآمد خانوار و میزان مصرف روزانه افراد و تعداد افراد خانوار رابطه مستقیمولی بین ضایعات نان و میزان تحصیلات سرپرست خانوار رابطه معکوس وجود دارد. همچنین میان میزان ضایعات نان درنانواییها و مقدار سهمیه آرد آنها رابطه مستقیم ولی بین ضایعات نان و تجربه کارگران و مدت زمان تخمیر رابطه معکوسوجود دارد. همچنین بهبود کیفی آرد تحویلی به نانواییها و افزایش ساعات کار نانواییها به منظور امکان عرضه نان تازه درتمام طول روز و در نتیجه افزایش تعداد دفعات مراجعه افراد به نانوایی، راهکاری مؤثر به شمار می آیند.

کلیدواژه ها:

آفات انباری سیلوها ، افت کمباین ، تجربه کارگران ، ضایعات گندم و نان ، میزان تحصیلات