بررسی برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی و زراعی گلرنگ بهاره تحت تنش کمبود آب

این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات تنش خشکی بر محتوای نسبی آب برگ (RWC)، دمای کانوپی برگی، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، اجزای عملکرد و درصد روغن گلرنگ بهاره، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی طی سال زراعی 1386 به اجرا درآمد. مطالعه در قالب طرح آماری فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار پیاده گردید. فاکتورهای به کار رفته شامل رقم محلی اراک- 2811 و محلی اصفهان و فاکتور آبیاری در 4 سطح بدون تنش و تنش کمبود آب در مراحل ساقهروی، گلدهی و پرشدن دانه ها بودند. نتایج نشان دادند، تنش خشکی باعث کاهش معنید ار ارتفاع بوته، ارتفاع طبق دهی، قطر طبق، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن، دمای کانوپی برگی و RWC گردید.با توجه به اینکه بیشترین افت عملکرد دانه و روغن در شرایط کمبود آب در مراحل گلدهی و پر شدن دانهها رخ داد، بنابراین تأمین آب کافی در این مراحل جهت حصول عملکرد قابل قبول ضروری به نظر میرسد. با توجه به نتایج به دست آمده، درصد روغن دانه تحت تأثیر تنش خشکی قرار نگرفت. بین ژنوتیپ ها از نظر RWC، تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در بوته، درصد روغن، عملکرد دانه و روغن تفاوت معنی داری دیده شد. در شرایط تنش کمبود آب رقم محلی اصفهان با میانگین 1978/75 کیلوگرم در هکتار نسبت به محلی اراک 2811 با میانگین 2735/66 کیلوگرم در هکتار از عملکرد دانه بالاتری برخوردار بود. رقم محلی اصفهان محتوای آب نسبی خود را در شرایط تنش خشکی به میزان بالاتری حفظ نموده و عملکرد بالاتری نشان داد. این صفت می تواند به عنوان شاخصی برای غربال ژنوتیپ های مقاوم به خشکی در گلرنگ به کار رود. نتایج بدست آمده نشان داد دمای کانوپی برگی به عنوان روشی آسان و سریع و نیز مقدار نسبی آب برگ به عنوان شاخص های کارآ برای شناسایی اثرات کمبود آب درگیاه گلرنگ ارزیابی شدند.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، رقم ، شاخصهای فیزیولوژیکی ، عملکرد دانه و گلرنگ بهاره