پتانسیل آلودگی کادمیوم در آبیاری با آب شور

مطالعات اخیر نشان داده است که شوری عامل مهمی در افزایش زیست فراهمی کادمیوم بوده و تشکیل کمپلکس های کلر- کادمیوم مانع از جذب سریع و رسوب کادمیوم در خاک میگردند. اطلاعات اندکی در مورد ظرفیت و نحوه تحرک و خروج کادمیوم در اثر شوری در مناطق شور وجود دارد. به منظور بررسی ظرفیت انتقال کادمیوم به عمق خاک، در شرایط شور، دو خاک آهکی با نسبت های مختلف رس آماده سازی و به لوله های پلی اتیلنی به ارتفاع 50 سانتی متر منتقل شد. ستونهای خاک به طوری نگهداشته شد که محلول زهکشی شده از ستون قابل جمع آوری باشد. سپس 5 سانتی متر سطحی خاک بوسیله محلول نیترات کادمیوم به شکل یکنواخت به میزان 20 میلی گرم بر کیلوگرم آلوده گردید. بعد از گذشت 15 روز و حصول از تعادل نسبی کادمیوم در خاک هر ستون خاک، به مقدار 3 برابر تخلخل (Pore Volume) محلول 120 میلی اکیوالنت در لیتر حاوی نمک های مختلف شامل آب مقطر (شاهد)، NaCl, CaCl2 و Na2SO4 دریافت کرده و در زمان های مختلف بصورت مداوم محلول زهکشی شده جمع آوری، ثبت زمان و نگهداری شد. در انتهای آزمایش ظروف پلی اتیلن به صورت قطعات cm 10 بریده شده و میزان کادمیوم کل همراه با غلظت کادمیوم در محلول های خروجی نیز اندازه گیری شد. نتایج نشان داده که آبیاری با محلول های حاوی NaCl و CaCl2 بشدت باعث افزایش تحرک و خروج کادمیوم از ستون خاک گردید. در بین ستونهایی که آب آبیاری حاوی NaCl و CaCl2 دریافت کرده بودند، تفاوت معنیداری دیده نشد. به طورکلی روند خروج کادمیوم از زهاب خروجی، در حضور NaCl و CaCl2 از الگوی متفاوت تری نسبت به فلزات سنگین تبعیت می نمود و شباهت هایی را با الگوی خروج عناصر متحرک دنبال میکرد.

کلیدواژه ها:

آلودگی خاک ، کادمیوم ، شوری ، تحرک