سیر تحول مناسبات ایران و افغانستان در خصوص رود هیرمند

مرزها همیشه نقطه اختلاف کشورهای همسایه بخصوص ازمنظرحاکمیت ارضی بوده است دراین راستا مرزهای زمینی آبی ازاهمیت خاصی برای کشورهای مرزی برخوردار است بخصوص درزمان فعلی که آب ازاهمیت بسیاربالایی برخوردار است باتوجه به مصرف فزاینده آ بدرآینده و افزایش مصرف کشورهای فرادست رودهای مرزی دربهره برداری ازاین منابع شاهد فزونی مشاجرات هیدروپلیتیک میان ملت ها عمدتا کشورهای فرودست رودخانه ها هستیم ازاین رو است که جدال برسرمنابع آب بیش ازپیش نمایان تر می گردد با این حال ازآنجا که میزان آب شیرین ثابت و مصرف آن روزافزون است ازآن به عنوان منشا ستیزشهای آینده بشر یاد میشود رودخانه هیرمند تنها رودخانه ای است که به داخل ایران می آید و جنبه ی هیدروپلیتیکی دارد این رودخانه اززمان شکل گیری مرز همواره روابط دوکشور را تحت تاثیر قرارداده است نوسان جریان آب هیرمند و کاهش آب جاری به سمت سیستان ایران درصدسال گذشته همواره مشکلاتی را درروابط ایران و افغانستان درسطوح محلی و ملی بوجود آورده است درصدسال گذشته افغانی ها با جداکردن کانالهای متعددی ازهیرمند و احداث سدهای مخزنی و انحرافی روی آن حجم بیشتری ازآب را مصرف کرده و میزان اب جاری به سیستان را کاهش داده اند ازطرف دیگر تغییرات مورفولوژ ی این رودخانه نظیر اختلاف برسرتعیین دقیق مرز دربسترتغییر پذیررودخانه اختلاف ناشی ازناپایداری الگوی توزیع حق آبه میان دوکشور و سرانجام اختلاف ناشی ازتعیین وسعت و قلمرو محدوده ی مرزی را ناپایداری اکوسیستمی را موجب گردیده است با این توصیف و باهدف بررسی مسائل پیرامونی هیرمند و سیردیپلماسی دراین خصوص به تبیین موضوع می پردازیم

کلیدواژه ها:

مناسبات سیاسی ایران و افغانستان ، رودهیرمند ، مرز مشترک ، دیپلماسی فعال ، تهدیدات پیشرو