تأثیر پدیده انسو بر نوسانات تبخیر و تعرق مرجع در اقلی مهای سرد

در این تحقیق به بررسی تأثیر پدیده انسو بر تغییرات تبخیر و تعرق گیاه مرجع ( 0ET) در مقیاس های ماهیانه، فصلی و سالانه باپرداخته می شود. بدین منظور 13 شهر واقع در اقلی م های سرد کشور با طول دوره (SOI) استفاده از ش اخص نوسانات جنوبی1957 ) جهت این مطالعه انتخاب ش د . در مرحله نخست ، مقادیر متوسط ماهیانه، فصلی، و سالیانه تبخی ر و - آماری 50 سال ( 2006تعرق مرجع با استفاده از روش استاندارد توص یه شده سازمان فائو برا ی ایستگاه های تحت مطالعه محاسبه شد . در مرحله بعد،در هر یک از فاز ها با آزمون من - ET در فاز های الن ینو، لا نینا و نرمال از یکدیگر تفک یک و م یانگین اختلاف مقاد یر 0 SOI مقادیرمشاهده SOI و ET همبستگی معنی داری بین زو جهای آماری 0 (P<0/ ویتنی محاسبه گردید. در سطوح اطمینان قابل قبول ( 1شد. نتایج حاصل از همبستگی ها در مقیاس ماهیانه، در % 72 موارد همبستگی مستقیم معنی دار بین تبخیر و تعرق مرجع باشاخص نوسانات جنوبی، و همبستگی معکوس در % 28 موارد را تایید نمود. به طور کلی در مواردی که ضرایب همبستگی مثبت14 کمتر از فاز لانینا / 10 کمتر از فاز نرمال و % 8 / به طور متوسط در فاز النینو % 8 ET (مستقیم) بود، در مقیاس ماهیانه، مقدار 0در فاز نرمال بدست آمد . متوسط تاخیر زمانی ET 13 بیشتر از 0 / در فاز لانینا نیز به طور متوسط % 1 ET بود. بر عکس، مقدار 03 ماه به دست آمد . / برای اوج تاثیرگذاری بر ت بخیر و تعرق گیاه مرجع در مناطق مورد مطالعه برای ضرایب همبستگی مثبت، 2طبق نتایج به دست آمده، بیشترین تأثیرپذیری تبخیر و تعرق مرجع از پدیده انسو به ترتیب در ما ه های نوامبر، اکتبر و دسامبر بهوقوع پیوست . همچنین ارزیابی های مقیاس فصلی نشان داد که تأثیر پذیری تبخیر و تعرق مرجع از پدیده انسو در فصل پاییز68% از تأثیرپذیری کل فصول را در شهرهای مورد مطالعه شامل م ی شود. نتایج بدست آمده می تواند در مدیریت بهتر منابع آبی بهویژه در بخش کشاورزی در صورت وقوع پدیده های فوق مفید باشد.

کلیدواژه ها:

انسو ، شاخص نوسان جنوبی ، تبخیر و تعرق مرجع ، تغییرپذیری ، اقلیم سرد