پایش تصاویر ماهوارهای و بررسی شرایط همدیدی در انتشار غیرمعمول گردوغبار از عراق به دریای خزر از مسیر شمال غرب ایران

توفان های گردوغباری معمولاً در اثر فرسایش بادی در سطح بیابان ها منتشر شده و می تواند در بستر جریانات آتمسفری تا هزاران کیلومتر منتقل گردد. گردوغبارها در مسیر انتشار باعث ایجاد اختلال در فعالیت های انسانی، کشاورزی، زیرساختهای اجتماعی، حمل و نقل و صنایع میشود. در روز یکم آگوست 2012 (11 ام مرداد 1391) به دنبال شکلگیری کم فشار حرارتی سطح زمین در غرب و مرکز عراق و استقرار شرایط شرایط همدیدی خاصی در سطوح فوقانی جو؛ توفان گردوغبار در مناطق بیابانی کشور عراق شکل گرفت که گردوغبارهای منتشر شده از آن در بستر جریانات جوی سطوح فوقانی پس از 24 ساعت در شمال غرب ایران مشاهده گردید و با کاهش میدان دید افقی به 3 کیلومتر؛ باعث ایجاد آلایندگی نسبتاً شدید گردوغباری در شهر تبریز گردید. این توفان در اثر حاکمیت شرایط همدیدی خاصی طی 2 روز به شکل غیر منتظرهای بر فرازدریای خزر قرار گرفت. هدف از این مطالعه بررسی شرایط هواشناسی ایجاد کننده توفان گردوغبار در عراق و عامل سینوپتیکی انتشار دهندهی گردوغبار در چنین مسیری میباشد. در این راستا از تصاویر RGB ماهواره EUMETSAT از زمان شکل گیری در عراق تا استقرار بر روی دریای خزر به صورت ساعت به ساعت استفاده میگردد. همچنین نقشه های همدیدی زمین و سطوح فوقانی جو(شامل فشار و سمت و سرعت باد) تهیه و مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج این مطالعه مسیر انتشار گردوغبار از عراق به دریای خزر را مشخص کرده و شرایط همدیدی موثر در ایجاد چنین شرایطی را مورد کنکاش قرار می دهد.

کلیدواژه ها:

گردوغبار ، سامانه های همدیدی ، تصویر EUMETSAT ، RGB ، عراق ، دریای خزر