تاثیر مدیریت کیفیت استراتژیک بر عملکرد بیمارستان

تکنیک ها و ابزارهای مختلفی برای اجرای مدیریت کیفیت در سازمانهای بهداشتی و درمانی ایرانی مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به اینکه این تکنیکها و ابزارها در کشورهای غربی و در بخش صنعت توسعه یافته بودند، اجرای آنها در بخش خدماتی بهداشت و درمان و در یک کشور در حال توسعه مانند ایران با مشکلات فراوانی مواجه بوده است. این پژوهش با هدف توسعه و آزمون یک مدل مناسب مدیریت کیفیت برای سازمانهای بهداشتی و درمانی ایران انجام شد. برای توسعه مدل مذکور از روش های پرسشنامه، مصاحبه، فن دلفی و مداخله میدانی استفاده شد. با استفاده از پرسشنامه میزان موفقیت مدیریت کیفیت در سازمانهای بهداشتی و درمانی ایران مورد بررسی قرار گرفت. از طریق مصاحبه با 50 نفر از افراد درگیر در اجرای مدیریت کیفیت در سازمانهای بهداشتی و درمانی، دلایل عدم موفقیت این استراتژی شناسایی شد. از طریق مصاحبه با 700 نفر از افراد ذی نفع بهداشت و درمان، تعریف کیفیت خدمت بهداشتی و درمانی، ابعاد آن و پیشتازهای دستیابی به آن شناسایی گردید. سپس با استفاده از تکنیک دلفی، عوامل موثر بر موفقیت یا شکست مدلهای مدیریت کیفیت در سازمانهای بهداشتی و درمانی و تکنیک های مناسب برای اجرای مدیریت کیفیتی مشخص گردید. 30 نفر از متخصصین مدیریت کیفیت در 4 راند در این پژوهش شرکت نمودند. با استفاده از Grounded Theory یک مدل مدریت کیفیت با استفاده از نتایج پژوهشهای پرسشنامه ای، مصاحبه ها و دلفی توسعه یافت. برای Verification این مدل 30 نفر دیگر از متخصصان مدیریت کیفیت در جهان در 3 راند در مورد مدل و اجزا و تکنیکها و روش اجرایی آن نظر دادند. در نهایت 10 نفر از کارشناسان مدیریت کیفیت در ایران در زمینه مفید بودن این مدل برای سازمانهای بهداشتی و درمانی ایران مورد مصاحبه قرار گرفتند. نظرات کارشناسان مدیریت کیفیت در جهان و ایران در توسعه نهایی مدل توسعه یافته مورد استفاده قرار گرفت. مدل مورد نظر مدل مدیریت کیفیت استراتژیک نامیده شد و در دو بیمارستان در ایران به منظور Valisation به اجرا درآمد. نتایج مطالعه پرسشنامه ای نشان داد که مدیریت کیفیت فراگیر موفقیت نسبتاً پایینی در سازمانهای بهداشتی و درمانی ایران داشته است. بکارگیی مدل های نامناسب مدیریت کیفیت، ضعف مدیریت رهبری، انگیزه پایین کارکنان، عدم وجود فرهنگ کیفیتی، ساختار نامناسب سازمانی، عدم پاسخگویی مدیران، کمبود منابع، کمبود آموزش و عدم وجود رقابت در بخش بهداشت و درمان از موانع مهم موفقیت مدیریت کیفیت در بخش بهداشت و درمان ایران بود. انجام مصاحبه های فردی و گروهی به شناسایی نیازهای کیفیتی ذی نفعان سازمانهای بهداشتی و درمانی کمک نمود. استفاده از تکنیک دلفی کمک نمود تا مدل مدیریت کیفیت پیشنهادی، اجزا و عناصر و روش اجرایی آن کاملتر شود. در نهایت اجرای مدل مدیریت کیفیت استراتژیک در دو بیمارستان به مدت 2/5 سال و مقایسه نتایج عملکردی با 4 بیمارستان دیگر که این مدل را بکارنگرفتند، نشان داد که مدل مورد نظر توانایی بهبود عملکرد سازمانهای بهداشتی و درمانی ایران را به میزان قابل توجهی داراست. اجرای مدیریت کیفیت استراتژیک منجر به بهبود 55 درصدی عملکرد در بیمارستانهای مورد مداخله گردید. مدیریت کیفیت استراتژیک در صورت بکارگیری درست نقش قابل ملاحظه ای در افزایش بهره وری سازمانهای بهداشتی و درمانی و بهبود رضایت کارکنان ، بیماران و سایر ذی نفعان دارد.

کلیدواژه ها:

اجرای مدیریت کیفیت ، سازمانهای بهداشتی ، درمانی ، تکنیکها و ابزار ،