مطالعه خصوصیات اکولوژیک گونه Anabasis aphylla در منطقه دامغان

هدف از این تحقیق بررسی ویژگی های اکولوژیکی گونه Anabasis aphylla در بخشی از حوزه آبخیز دامغان است. این گونه گیاهی دارویی با دارا بودن آلکالوئید آنابازین در تهیه حشره کش ها و برای از بین بردن آفات گیاهی به ویژه شته ها در کشاورزی کاربرد دارد. ابتدا محدوده مورد مطالعه بر روی نقشه توپوگرافی مشخص گردید. سپس با بازدیدهای صحرایی منطقه، دو تیپ گیاهی که در آنها گونه آناباسیس افیلا، گونه غالب بود، شناسایی شد. سپس محدوده تیپ های شناسایی شده بر روی نقشه توپوگرافی منتقل و شیب، جهت و ارتفاع هر تیپ مشخص گردید. همچنین با استفاده از نقشه زمین شناسی، جنس سنگ در تیپ های مورد مطالعه مشخص گردید. در هر یک از این تیپ ها نمونه برداری در 10 پلات 2*1 به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. در داخل پلات ها، لیست گونه های گیاهی موجود و درصد پوشش تاجی هر یک از گونه ها مشخص گردید. در داخل پلات ها، به صورت یکی در میان در پای گیاه پروفیل حفر شده و از عمق 50-0 سانتی متری خاک (متوسط عمق ریشه دوانی) نمونه برداری انجام شد. در نمونه های خاک خصوصیات بافت، درصد آهک، درصد گچ، درصد ماده آلی، اسیدیته، هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم اندازه گیری شد. نتایج حاصل از مطالعه شرایط رویشگاهی گونه An.aphدر منطقه دامغان نشان داد که این گونه مقاوم به شرایط خشکی و خشکسالی و درجه حرارت بالای محیط است و در مناطق مسطح و شیب های جنوبی دیده می شود (آذرنیوند 78:1369 و نیکو 91:1385 ). این گونه جهت استقرار نیاز به خاک غنی و حاصلخیز ندارد و در خاک های فقیر، شور، خنثی تا کمی قلیایی و با املاح زیاد آهک و گچ می روید. بر اساس نتایج حاصل استفاده از این گونه در احیای مناطق دارای شرایط نامساعد اقلیمی و خاکی و اراضی کشاورزی رها شده که عملا دیگر هیچ قابلیتی ندارند و در معرض فرسایش و تخریب دارند، علاوه بر حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش آبی و بادی و با توجه به اهمیت دارویی این گونه و استفاده از آن برای از بین بردن آفات گیاهی می تواند زمینه اشتغال و درآمدزایی را از در مناطق فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

گونه Anabasis aphylla ، آنابازین ، حشره کش ، ویژگی های اکولوژیکی ، منطقه دامغان