برهمکنش تنش خشکی و سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه پنج رقم (Triticum aestivum L.) گندم نان

به منظور بررسی تاثیر تعدیل کنندگی نیتروژن بر عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی ، پژوهشی مزرعه ای در سال زراعی 84-1383 در ایستگاه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز طراحی و اجرا شد . آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد . تیمارهای مورد مطالعه شامل چهار سطح نیتروژن (صفر، 100، 50 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره )، پنج رقم گندم زمستانه (اکوا، بزوستایا، قدس، رحیم، و 21 ) بودندکه در دو قطعه آبیاری معمول و بدون آبیاری(دیم) پیاده شدند. افزایش نیتروژن باعث افزایش معنی دارعملکرد دانه گردید.تیمار تنش خشکی با کاهش ارتفاع بوته ها و افت میزان تجمع ماده خشک کل همراه بود . با افزایش مقدار نیتروژن، در هر دو شرایط رطوبتی، تولید ماده خشک افزایش یافت و در شرایط تنش خشکی به بهبود اثرهای مخرب تنش منجر شد . تنش خشکی با کاهش چشمگیر میانگین عملکرد دانه و اجزای عمکرد هم همراه بود. در این پژوهش عملکرد دانه ژنوتیپ های قدس و 21 ، با داشتن اجزای عملکرد مطلوب، بیشترین و عملکرد دانه رقم اکوا کمترین بود. پژوهش های تکمیلی بعدی در خصوص حساسیت رقم اکوا به تنش خشکی و امکان استفاده از نیتروژن برای تعدیل اثرات تنش خشکی قابل توصیه است.

کلیدواژه ها:

گندم نان ، نیتروژن ، تنش خشکی ، ژنوثیپ ، عملکرد و اجزای عملکرد دانه